Ο νέος ΓΟΚ πρασινίζει την πόλη
Τι αλλαγές σχεδιάζονται στο νέο Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό που θα τεθεί σε εφαρμογή από το προσεχές καλοκαίρι
Ένας νέος Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός, που στηρίζεται σε μία άλλη φιλοσοφία, έρχεται να αλλάξει την όψη της ελληνικής πόλης, όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα.
Ο νέος ΓΟΚ πρόκειται να σηματοδοτήσει το τέλος της εποχής του μπετόν, καθώς, μεταξύ άλλων, γίνεται φιλικότερος στη χρήση νέων υλικών και περισσότερο ευέλικτων συστημάτων δόμησης.
Επιπλέον, εισάγει ρηξικέλευθες καινοτομίες αλλάζοντας την κλίμακα της αγοράς, καθιστώντας ασύμφορα τα μικρά οικόπεδα, αφού μεταφέρει τη χρηματοδότηση της κατασκευής στις φοροαπαλλαγές του επενδυτή -έναντι του υφιστάμενου συστήματος της αντιπαροχής- δίνει τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης των όρων δόμησης ανά περιοχή -με αντισταθμιστικά οφέλη για την πόλη- αλλάζει το μέγιστο ύψος των οικοδομών, επιδοτεί τον Συντελεστή Όγκου (ΣΟ) για βιοκλιματικά κτήρια και θεσπίζει πλαίσιο για την αγορά δικαιωμάτων γης με την μετατροπή τους σε άυλους τίτλους.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Βασικά δημιουργείται υπόβαθρο για να παραχθεί αρχιτεκτονική και ποιοτικός δομημένος χώρος, όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γγ Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Μαρία Καλτσά, η οποία έχει αναλάβει τον συντονισμό του εγχειρήματος, το τελευταίο δεκάμηνο.
Οι βασικοί άξονες για την εκ βάθρων αναθεώρηση του υφιστάμενου ΓΟΚ, σύμφωνα με την κ. Καλτσά, στηρίχθηκαν στη δημιουργία ενός κανονισμού σύγχρονου, ως προς τη λογική και τη μεθοδολογία, «φιλικού και ευέλικτου» κανονισμού που θα μπορεί να ελέγχεται.
«Δεν μπορεί ο σύγχρονος ΓΟΚ να μην ελέγχει την ασφάλεια και την υγεία του κτηρίου στις βασικές υποδομές και τις προβλέψεις ούτως ώστε ένα κτήριο να μπορεί να μεταλλάσσεται στη μικρή διάρκεια της ζωής του», τονίζει η γγ και προσθέτει:
«Κι εμείς να κυνηγάμε φαντάσματα ελέγχοντας ποιος χρησιμοποιεί το υπόγειο και πόσες φορές άλλαξαν οι τοίχοι σε ένα διαμέρισμα, ή έχει τροποποιηθεί στον κοινόχρηστο χώρο κάτι. Η απουσία ελέγχων έχει οδηγήσει σε συνενοχή κράτους - πολιτών και στη στρέβλωση μιας κατάστασης, που έχει καταντήσει εθνική πρακτική».
Ο νέος επονομαζόμενος «πράσινος οικοδομικός κανονισμός» υπολογίζεται να είναι νόμος του κράτους έως το καλοκαίρι του 2011, ενώ μέχρι τότε θα έχει ολοκληρωθεί η προεργασία γνωμοδότησης όλων των αρμόδιων φορέων, θα τεθεί σε ανοικτή διαβούλευση και θα οδηγηθεί στη Βουλή.
Τόσο ο ΓΟΚ, όσο και η Ταυτότητα του κτηρίου, ο Κανονισμός Ενεργειακής Απόδοσης των Κτηρίων (ΚΕΝΑΚ), το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας, η ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων, η αναθεώρηση των χωροταξικών σχεδίων, αποτελούν σημαντικές παρεμβάσεις και επιμέρους ανακοινώσεις, ή καθυστερήσεις, δημιουργούν φαινόμενα σπέκουλας γης σε ιδιαίτερα ευαίσθητα σημεία της πρωτεύουσας.
Οι αλλαγές
Από τις πιο βασικές αλλαγές είναι εκείνες, που αφορούν την προσέγγιση σε ό,τι αφορά τη σχέση με τον φυσικό αερισμό, τον κλιματισμό και τη σκίαση, αλλά και τη σφράγιση του εδάφους.
«Είναι η κίνηση του αέρα της πόλης. Η δόμηση στον ισόγειο χώρο, ή η σφράγιση του εδάφους. Δεν μπορεί η κεντρική Ευρώπη να μην σφραγίζει το έδαφός της και εμείς με την πρώτη βροχόπτωση να πνιγόμαστε», λέει χαρακτηριστικά η γγ Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος.
Αλλάζει ακόμη η αντίληψη ως προς τις εγκαταστάσεις, γεγονός που καθιστά απαραίτητη προϋπόθεση την ύπαρξη shafts (κατακόρυφα και οριζόντια) για να εξυπηρετoύνται νέες τεχνολογίες, χωρίς να «ξεπατώνεται» το κτήριο.
«Επιπλέον πρέπει να πας, επιτέλους, σε ένα σύστημα, όπου μία άδεια να βγαίνει μέσα σε μερικές ημέρες, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη», καταλήγει η κ. Καλτσά.
Στον νέο ΓΟΚ τίθεται θέμα αύξησης του ύψους των οικοδομών, εφόσον δεν επηρεάζουν σημαντικά τοπόσημα (όπως η Ακρόπολη), καθώς η νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ δεν «δαιμονοποιεί» τα ψηλά κτήρια.
«Προκαλούμεθα από νέες λογικές και αντιμετωπίζουμε την εξέλιξη της τεχνολογίας. Δεν μπορεί ένας ΓΟΚ να βασίζεται σε μία τεχνολογία μπετόν - πάχη τείχων».
Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές, που αναγκαστικά θα επιφέρει στον κτηριοδομικό ο ΚΕΝΑΚ, που ήδη εφαρμόζεται στην έκδοση των αδειών από τον Οκτώβριο, το υπουργείο θεωρεί ότι τα νέα δεδομένα αερισμού και φωτισμού των χώρων αλλάζουν τα ελάχιστα ύψη ορόφων, καθώς πλέον τα 2,40 μέτρα δεν μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις του βιοκλιματικού σχεδιασμού.
Σύμφωνα με την κ. Καλτσά, «πρέπει να οδηγηθούμε σε μια αποσύνδεση του Συντελεστή Δόμησης από τον όγκο αυτό καθεαυτό. Είναι θέμα πράσινου ΓΟΚ. Σε ό,τι αφορά ενδεχόμενη σπέκουλα από πλευράς εργολάβων, ως μόνο τρόπο καταπολέμησης θέτει τον ελεγκτικό μηχανισμό και την ταυτότητα του κτηρίου».
Στο ερώτημα αν η προσέγγιση, βάσει όγκου, θα μπορούσε να δώσει μία άλλη λύση στη ρύθμιση των ημιυπαίθριων, η γενική γραμματέας Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος δηλώνει:
«Φοβάμαι πως όχι. Και θα σας πω γιατί. Εάν πηγαίναμε σε μια λογική όγκου μόνη της, θα οδηγούμασταν σε κτήρια, που θα ήταν τσιτωμένα περιγράμματα, χωρίς κανένα ανάγλυφο. Στόχος μας είναι να θεσμοθετήσουμε περισσότερο όγκο ανά τετραγωνικό μέτρο και να μην αγνοήσουμε ως μέγεθος το ΣΔ καθώς βάσει αυτού γίνονται οι πράξεις μεταβίβασης, ορίζονται οι πολεοδομικές πυκνότητες».
» Ακόμη και σε έναν ΓΟΚ με κύριο στοιχείο τον όγκο, οι ημιυπαίθριοι και πάλι θα αποτελούν ένα προσδιορισμένο μέγεθος μέσα σε αυτό τον όγκο. Η διαφορά θα είναι ότι με το σύστημα ελέγχου της ταυτότητας του κτηρίου, αυτό δεν θα μπορεί να καταστρατηγείται. Εμείς θέλουμε να πάμε σε μια λογική όγκου, για να προστατεύσουμε το περιβάλλον, για να εμπλουτίσουμε την αρχιτεκτονική, για να προσδώσουμε μεγαλύτερο όγκο στο Συντελεστή Δόμησης».
Όσο για την τακτοποίηση, η κ. Καλτσά υπογραμμίζει: «Είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα και στόχος μας είναι να τελειώνουμε με αυτό. Η ρύθμιση αυτή δεν ήταν καθόλου απλή και φαίνεται από τα ωστικά κύματα, που ακολούθησαν. Πέρασε από τη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή της Βουλής. Εκεί, 15 δικαστές του ΣτΕ και αρκετοί δικηγόροι την έκαναν "φύλο και φτερό". Δεν κρίνει μόνο του το ΥΠΕΚΑ, ούτε νομοθετεί. Για την υπουργό ήταν θέμα ηθικής λογικής».
Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010
Νόμος 1528 / 7.9.2010
Άρθρο 1
Σκοπός - Ορισμοί
Σκοπός της παρούσας είναι ο καθορισμός των κριτηρίων ποιότητας και παραγωγικότητας και η με βάση αυτά διαβάθμιση σε ποιότητες της Γεωργικής Γης
Για τις ανάγκες της παρούσας γίνονται αποδεκτοί οι παρακάτω ορισμοί:
Ως Γεωργική (Αγροτική) Γη ορίζεται «το ανώτερο στρώμα του φλοιού της Γης το οποίον προήλθε από αποσάθρωση συνεπεία ατμοσφαιρικών και βιολογικών επιδράσεων, έχει ικανοποιητική περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, υφίσταται την επίδραση του κλίματος και των μηχανικών μέσων καλλιέργειας και χρησιμεύει σαν πηγή θρεπτικών συστατικών και σαν στήριγμα των καλλιεργούμενων φυτών και των ζώων».
Ως Ποιότητα της Γεωργικής Γης ορίζεται: «η φυσική κατάσταση και η γονιμότητα της γης δηλαδή η δυνατότητα του εδάφους να ενεργεί ως ένα φυσικό μέσο για την αειφορική ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών ώστε να εξυπηρετούνται οι ανάγκες επιβίωσης των ανθρώπων και των ζώων»
Ως Παραγωγικότητα της Γεωργικής Γης ορίζεται: «η αποδοτικότητα της Γεωργικής Γης για την παραγωγή οικονομικής σημασίας φυτικών προϊόντων συναρτήσει της ποιότητάς της, των κλιματικών συνθηκών, των υποδομών και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων κάθε περιοχής».
Άρθρο 2
Κριτήρια (ΚΠ) διαβάθμισης σε ποιότητες της Αγροτικής (Γεωργικής) Γης
Καθορίζουμε τα παρακάτω οκτώ (8) Κριτήρια Ποιότητας (ΚΠ), με τις κατηγοριοποιήσεις τους, με τα οποία διαβαθμίζεται η Γεωργική (Αγροτική) Γη σε ποιότητες - με τους αντίστοιχους συμβολισμούς τους:
ΚΡΙΤΗΡΙΑ (ΚΠ) ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΣΕ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ (ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ) ΓΗΣ
1. ΥΔΡΟΜΟΡΦΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ (συνθήκες στράγγισης εδάφους) ı ΚΠ1
ΚΠ1(Υδρ1): Καλώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ2): Ατελώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ3): Κακώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ4): Πολύ κακώς αποστραγγιζόμενο
2. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ (κοκκομετρική σύσταση) ı ΚΠ2
ΚΠ2(Μ1): Μέσης κοκκομετρικής σύστασης (πηλώδη εδάφη, με περιεκτικότητα σε άργιλο 8-28%) και μετρίως λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο 28-40%)
ΚΠ2(Μ2): Λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο μεγαλύτερη του 40%)
ΚΠ2(Μ3): Χονδρόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο 10-15%) και πολύ λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο μεγαλύτερη του 60%)
ΚΠ2(Μ4): Πολύ χονδρόκοκκα εδάφη (αμμώδη εδάφη, με περιεκτικότητα σε άργιλο μικρότερη του 5%)
3. ΒΑΘΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ3
ΚΠ3(Β1): βάθος εδάφους μεγαλύτερο του 1 μέτρου
ΚΠ3(Β2): βάθος εδάφους από 60 - 100 εκ.
ΚΠ3(Β3): βάθος εδάφους από 30 - 60 εκ.
ΚΠ3(Β4): βάθος εδάφους μικρότερο των 30 εκ.
4. ΟΞΥΤΗΤΑ (PH) ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ4
ΚΠ4(PH1): 6,0 - 7,9
ΚΠ4(PH2): 8,0 - 8,5 ή 5,5 - 5,9
ΚΠ4(PH3): >8,5 ή < 5,5 5. ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΔΡΟΜΕΡΗ ΥΛΙΚΑ (χαλίκια, πέτρες) ı ΚΠ5 ΚΠ5(Αδρ1): περιεκτικότητα από 0 - 20% ΚΠ5(Αδρ2): περιεκτικότητα από 20 - 60% ΚΠ5(Αδρ3): περιεκτικότητα μεγαλύτερη του 60% 6. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ı ΚΠ6 ΚΠ6(Ηλ1): 0 - 2 ds/m ΚΠ6(Ηλ2): 2 - 4 ds/m ΚΠ6(Ηλ3): 4 - 8 ds/m ΚΠ6(Ηλ4): > 8 ds/m
7. ΚΛΙΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ7
ΚΠ7(Κλ1): 0 - 8%
ΚΠ7(Κλ2): 8 - 25%
ΚΠ7(Κλ3): (> 25% )
8. ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ı ΚΠ8
ΚΠ8(ΑνΑσβ1): περιεκτικότητα μικρότερη του 35%
ΚΠ8(ΑνΑσβ2): περιεκτικότητα μεγαλύτερη του 35%
Με βάση δε αυτά τα κριτήρια η Γεωργική (Αγροτική) Γη διαβαθμίζεται σε ποιότητες όπως φαίνεται στον Πίνακα του Παραρτήματος 1, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας.
Έτσι σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια η Αγροτική Γη μπορεί να διαβαθμιστεί, κατά φθίνουσα σειρά, σε τέσσερις (4) Ποιότητες ήτοι:
Α΄ Ποιότητα, Β΄ Ποιότητα, Γ΄ Ποιότητα και τέλος Δ΄ Ποιότητα (ακατάλληλη Γεωργική Γη).
Στην Α Ποιότητα, η οποία είναι και η καλύτερη ποιότητα, όλα τα κριτήρια ποιότητας Γεωργικής Γης βρίσκονται υπό την ευνοϊκότερη συνθήκη (βαθμίδα των κλάσεων), ανήκουν δηλαδή στην κλάση 1.
Στις Β και Γ Ποιότητες όλα τα κριτήρια ποιότητας Γεωργικής Γης ανήκουν σε χαμηλότερες βαθμίδες των κλάσεων των επί μέρους κριτηρίων, δηλαδή στις βαθμίδες των κλάσεων 2 και 3 αντίστοιχα.
Στη δε Δ Ποιότητα (ακατάλληλα εδάφη), στην ακατάλληλη για Γεωργική χρήση Γη, όλοι οι παράγοντες βρίσκονται υπό την απαγορευτική συνθήκη (κλάση 4) όπου υπάρχει.
Τέλος, η βαθμονόμηση και η τελική κατάταξη σε ποιότητες της Γεωργικής Γης, στις περιπτώσεις που όλα τα κριτήρια ποιότητας γης δεν βρίσκονται στην αυτή διαβάθμιση των κλάσεων των επί μέρους κριτηρίων, θα καθορίζεται κάθε φορά από τον περιοριστικό παράγοντα, δηλαδή το Κριτήριο Ποιότητας που βρίσκεται υπό τη δυσμενέστερη συνθήκη.
Άρθρο 3
Κριτήρια παραγωγικότητας (ΚΠαρ) και κατάταξη της Αγροτικής Γης σε κατηγορίες παραγωγικότητας
Σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια κατηγοριοποιείται η Γεωργική (Αγροτική) Γη, από άποψη παραγωγικότητας, στις παρακάτω, τρεις κατά φθίνουσα σειρά, κατηγορίες:
1. Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας
2. Γεωργική Γη Μέσης Παραγωγικότητας
3. Γεωργική Γη Απλή
Ο χαρακτηρισμός δε και η κατάταξη σε κατηγορίες Παραγωγικότητας της Γεωργικής (Αγροτικής) Γης, που απεικονίζεται στον Πίνακα του Παραρτήματος 2 της σχετικής απόφασης, γίνεται με την παρακάτω μεθοδολογία, συναρτήσει της Ποιότητάς της και των καθορισθέντων Κριτηρίων Παραγωγικότητας:
α. Στην περίπτωση της Γεωργικής Γης Α΄ Ποιότητας αυτή χαρακτηρίζεται αυτομάτως ως Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας ήτοι στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η ύπαρξη κανενός Κριτηρίου Παραγωγικότητας για να της προσδώσει το χαρακτηρισμό της Υψηλής Παραγωγικότητας.
β. Η ύπαρξη και μόνο ενός οποιουδήποτε από τα πέντε πρώτα Κριτήρια Παραγωγικότητας (ΠΙΝΑΚΑΣ 2), σε οποιαδήποτε περίπτωση ποιότητας, χαρακτηρίζει τη Γεωργική Γη ως υφιστάμενη Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας.
γ. Στην περίπτωση των Ποιοτήτων Β΄ και Γ΄ η παντελής απουσία κριτηρίων παραγωγικότητας κατατάσσει τις Γεωργικής Γαίες αυτές στη Γεωργική Γη Μέσης Παραγωγικότητας και Γεωργική Γη απλή αντίστοιχα.
δ. Στην περίπτωση του κριτηρίου της Νησιωτικότητας ήτοι στην περίπτωση της Γεωργικής Γης των νησιών οι Α΄ και Β΄ Ποιότητας Γεωργικές Γαίες χαρακτηρίζονται αυτομάτως ως Γεωργικές Γαίες Υψηλής Παραγωγικότητας, ανεξαρτήτως της παρουσίας ή όχι άλλου κριτηρίου Παραγωγικότητας η δε κατηγορία Γ΄ χαρακτηρίζεται ως Γεωργική Γη απλή.
ε. Σε ότι αφορά το έβδομο κριτήριο ήτοι αυτό της Γειτνίασης με προστατευόμενες περιοχές ορίζεται ότι μια τέτοια έκταση που βρίσκεται σε ζώνη περιμέτρου 300 μέτρων από τα όρια των περιοχών αυτών χαρακτηρίζεται ως Γεωργική (Αγροτική) Γη Υψηλής Παραγωγικότητας αφού ως γειτνιάζουσα συνιστά ρυθμιστική ζώνη διαφύλαξης της όμορης προστατευόμενης περιοχής και ***με την απόλυτη προστασία αυτής της Αγροτικής Γής*** επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η ομαλή εναλλαγή των τοπίων αλλά και η προστασία των προστατευομένων περιοχών.
Σκοπός - Ορισμοί
Σκοπός της παρούσας είναι ο καθορισμός των κριτηρίων ποιότητας και παραγωγικότητας και η με βάση αυτά διαβάθμιση σε ποιότητες της Γεωργικής Γης
Για τις ανάγκες της παρούσας γίνονται αποδεκτοί οι παρακάτω ορισμοί:
Ως Γεωργική (Αγροτική) Γη ορίζεται «το ανώτερο στρώμα του φλοιού της Γης το οποίον προήλθε από αποσάθρωση συνεπεία ατμοσφαιρικών και βιολογικών επιδράσεων, έχει ικανοποιητική περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, υφίσταται την επίδραση του κλίματος και των μηχανικών μέσων καλλιέργειας και χρησιμεύει σαν πηγή θρεπτικών συστατικών και σαν στήριγμα των καλλιεργούμενων φυτών και των ζώων».
Ως Ποιότητα της Γεωργικής Γης ορίζεται: «η φυσική κατάσταση και η γονιμότητα της γης δηλαδή η δυνατότητα του εδάφους να ενεργεί ως ένα φυσικό μέσο για την αειφορική ανάπτυξη των καλλιεργούμενων φυτών ώστε να εξυπηρετούνται οι ανάγκες επιβίωσης των ανθρώπων και των ζώων»
Ως Παραγωγικότητα της Γεωργικής Γης ορίζεται: «η αποδοτικότητα της Γεωργικής Γης για την παραγωγή οικονομικής σημασίας φυτικών προϊόντων συναρτήσει της ποιότητάς της, των κλιματικών συνθηκών, των υποδομών και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων κάθε περιοχής».
Άρθρο 2
Κριτήρια (ΚΠ) διαβάθμισης σε ποιότητες της Αγροτικής (Γεωργικής) Γης
Καθορίζουμε τα παρακάτω οκτώ (8) Κριτήρια Ποιότητας (ΚΠ), με τις κατηγοριοποιήσεις τους, με τα οποία διαβαθμίζεται η Γεωργική (Αγροτική) Γη σε ποιότητες - με τους αντίστοιχους συμβολισμούς τους:
ΚΡΙΤΗΡΙΑ (ΚΠ) ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΣΕ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ (ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ) ΓΗΣ
1. ΥΔΡΟΜΟΡΦΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ (συνθήκες στράγγισης εδάφους) ı ΚΠ1
ΚΠ1(Υδρ1): Καλώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ2): Ατελώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ3): Κακώς αποστραγγιζόμενο
ΚΠ1(Υδρ4): Πολύ κακώς αποστραγγιζόμενο
2. ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ (κοκκομετρική σύσταση) ı ΚΠ2
ΚΠ2(Μ1): Μέσης κοκκομετρικής σύστασης (πηλώδη εδάφη, με περιεκτικότητα σε άργιλο 8-28%) και μετρίως λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο 28-40%)
ΚΠ2(Μ2): Λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο μεγαλύτερη του 40%)
ΚΠ2(Μ3): Χονδρόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο 10-15%) και πολύ λεπτόκοκκα εδάφη (με περιεκτικότητα σε άργιλο μεγαλύτερη του 60%)
ΚΠ2(Μ4): Πολύ χονδρόκοκκα εδάφη (αμμώδη εδάφη, με περιεκτικότητα σε άργιλο μικρότερη του 5%)
3. ΒΑΘΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ3
ΚΠ3(Β1): βάθος εδάφους μεγαλύτερο του 1 μέτρου
ΚΠ3(Β2): βάθος εδάφους από 60 - 100 εκ.
ΚΠ3(Β3): βάθος εδάφους από 30 - 60 εκ.
ΚΠ3(Β4): βάθος εδάφους μικρότερο των 30 εκ.
4. ΟΞΥΤΗΤΑ (PH) ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ4
ΚΠ4(PH1): 6,0 - 7,9
ΚΠ4(PH2): 8,0 - 8,5 ή 5,5 - 5,9
ΚΠ4(PH3): >8,5 ή < 5,5 5. ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΔΡΟΜΕΡΗ ΥΛΙΚΑ (χαλίκια, πέτρες) ı ΚΠ5 ΚΠ5(Αδρ1): περιεκτικότητα από 0 - 20% ΚΠ5(Αδρ2): περιεκτικότητα από 20 - 60% ΚΠ5(Αδρ3): περιεκτικότητα μεγαλύτερη του 60% 6. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ı ΚΠ6 ΚΠ6(Ηλ1): 0 - 2 ds/m ΚΠ6(Ηλ2): 2 - 4 ds/m ΚΠ6(Ηλ3): 4 - 8 ds/m ΚΠ6(Ηλ4): > 8 ds/m
7. ΚΛΙΣΗ ΕΔΑΦΟΥΣ ı ΚΠ7
ΚΠ7(Κλ1): 0 - 8%
ΚΠ7(Κλ2): 8 - 25%
ΚΠ7(Κλ3): (> 25% )
8. ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΣΒΕΣΤΙΟ ı ΚΠ8
ΚΠ8(ΑνΑσβ1): περιεκτικότητα μικρότερη του 35%
ΚΠ8(ΑνΑσβ2): περιεκτικότητα μεγαλύτερη του 35%
Με βάση δε αυτά τα κριτήρια η Γεωργική (Αγροτική) Γη διαβαθμίζεται σε ποιότητες όπως φαίνεται στον Πίνακα του Παραρτήματος 1, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παρούσας.
Έτσι σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια η Αγροτική Γη μπορεί να διαβαθμιστεί, κατά φθίνουσα σειρά, σε τέσσερις (4) Ποιότητες ήτοι:
Α΄ Ποιότητα, Β΄ Ποιότητα, Γ΄ Ποιότητα και τέλος Δ΄ Ποιότητα (ακατάλληλη Γεωργική Γη).
Στην Α Ποιότητα, η οποία είναι και η καλύτερη ποιότητα, όλα τα κριτήρια ποιότητας Γεωργικής Γης βρίσκονται υπό την ευνοϊκότερη συνθήκη (βαθμίδα των κλάσεων), ανήκουν δηλαδή στην κλάση 1.
Στις Β και Γ Ποιότητες όλα τα κριτήρια ποιότητας Γεωργικής Γης ανήκουν σε χαμηλότερες βαθμίδες των κλάσεων των επί μέρους κριτηρίων, δηλαδή στις βαθμίδες των κλάσεων 2 και 3 αντίστοιχα.
Στη δε Δ Ποιότητα (ακατάλληλα εδάφη), στην ακατάλληλη για Γεωργική χρήση Γη, όλοι οι παράγοντες βρίσκονται υπό την απαγορευτική συνθήκη (κλάση 4) όπου υπάρχει.
Τέλος, η βαθμονόμηση και η τελική κατάταξη σε ποιότητες της Γεωργικής Γης, στις περιπτώσεις που όλα τα κριτήρια ποιότητας γης δεν βρίσκονται στην αυτή διαβάθμιση των κλάσεων των επί μέρους κριτηρίων, θα καθορίζεται κάθε φορά από τον περιοριστικό παράγοντα, δηλαδή το Κριτήριο Ποιότητας που βρίσκεται υπό τη δυσμενέστερη συνθήκη.
Άρθρο 3
Κριτήρια παραγωγικότητας (ΚΠαρ) και κατάταξη της Αγροτικής Γης σε κατηγορίες παραγωγικότητας
Σύμφωνα με τα παραπάνω κριτήρια κατηγοριοποιείται η Γεωργική (Αγροτική) Γη, από άποψη παραγωγικότητας, στις παρακάτω, τρεις κατά φθίνουσα σειρά, κατηγορίες:
1. Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας
2. Γεωργική Γη Μέσης Παραγωγικότητας
3. Γεωργική Γη Απλή
Ο χαρακτηρισμός δε και η κατάταξη σε κατηγορίες Παραγωγικότητας της Γεωργικής (Αγροτικής) Γης, που απεικονίζεται στον Πίνακα του Παραρτήματος 2 της σχετικής απόφασης, γίνεται με την παρακάτω μεθοδολογία, συναρτήσει της Ποιότητάς της και των καθορισθέντων Κριτηρίων Παραγωγικότητας:
α. Στην περίπτωση της Γεωργικής Γης Α΄ Ποιότητας αυτή χαρακτηρίζεται αυτομάτως ως Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας ήτοι στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η ύπαρξη κανενός Κριτηρίου Παραγωγικότητας για να της προσδώσει το χαρακτηρισμό της Υψηλής Παραγωγικότητας.
β. Η ύπαρξη και μόνο ενός οποιουδήποτε από τα πέντε πρώτα Κριτήρια Παραγωγικότητας (ΠΙΝΑΚΑΣ 2), σε οποιαδήποτε περίπτωση ποιότητας, χαρακτηρίζει τη Γεωργική Γη ως υφιστάμενη Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας.
γ. Στην περίπτωση των Ποιοτήτων Β΄ και Γ΄ η παντελής απουσία κριτηρίων παραγωγικότητας κατατάσσει τις Γεωργικής Γαίες αυτές στη Γεωργική Γη Μέσης Παραγωγικότητας και Γεωργική Γη απλή αντίστοιχα.
δ. Στην περίπτωση του κριτηρίου της Νησιωτικότητας ήτοι στην περίπτωση της Γεωργικής Γης των νησιών οι Α΄ και Β΄ Ποιότητας Γεωργικές Γαίες χαρακτηρίζονται αυτομάτως ως Γεωργικές Γαίες Υψηλής Παραγωγικότητας, ανεξαρτήτως της παρουσίας ή όχι άλλου κριτηρίου Παραγωγικότητας η δε κατηγορία Γ΄ χαρακτηρίζεται ως Γεωργική Γη απλή.
ε. Σε ότι αφορά το έβδομο κριτήριο ήτοι αυτό της Γειτνίασης με προστατευόμενες περιοχές ορίζεται ότι μια τέτοια έκταση που βρίσκεται σε ζώνη περιμέτρου 300 μέτρων από τα όρια των περιοχών αυτών χαρακτηρίζεται ως Γεωργική (Αγροτική) Γη Υψηλής Παραγωγικότητας αφού ως γειτνιάζουσα συνιστά ρυθμιστική ζώνη διαφύλαξης της όμορης προστατευόμενης περιοχής και ***με την απόλυτη προστασία αυτής της Αγροτικής Γής*** επιτυγχάνεται ταυτόχρονα η ομαλή εναλλαγή των τοπίων αλλά και η προστασία των προστατευομένων περιοχών.
Η δόμηση στη γη υψηλής παραγωγικότητας
Η δόμηση στη γη υψηλής παραγωγικότητας
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ - ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΧΩΠ Ν. ΧΑΝΙΩΝ
25-06-2010
Πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Αυτό επισημαίνει, σε χθεσινή της μακροσκελή ανακοίνωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων.
Παράλληλα, τονίζει ότι «θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου. Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας», σημειώνει η συγκεκριμένη Υπηρεσία.
Αναλυτικότερα, στην ανακοίνωσή της η ΝΕΧΩΠ Ν. Χανίων αναφέρει τα εξής:
«Η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων:
- Aντιλαμβανόμενη την ύπαρξη ενός ελλείμματος πληροφόρησης των πολιτών αλλά και αρκετών φορέων του Νομού μας σε θέματα που σχετίζονται με το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.).
- Διαπιστώνοντας, παράλληλα, ότι το έλλειμμα αυτό έχει προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε συμπολίτες μας.
- Διαπιστώνοντας, επίσης ότι σε αρκετές συζητήσεις σε επίπεδο Νομαρχιακών συλλογικών οργάνων, όπως στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου της 15-6-2010, στην οποία (φυσικά κακώς) δεν κλήθηκε να παραστεί η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, διατυπώνονται απόψεις αντίθετες με το πνεύμα και το γράμμα του θεσμικού πλαισίου για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας,
Ενημερώνει για τα παρακάτω:
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται από τις διατάξεις του άρθρου 56 του Νόμου 2637/1998, όπως αυτό αντικαταστάθηκε, διαδοχικά, με την παράγραφο 37 του άρθρου 24 του Ν. 2945/2001 και ως προς την περίπτωση α? της παραγράφου 6 του (προαναφερθέντος) άρθρου 56, από την παράγραφο 7 του άρθρου 9 του Ν. 3851/2010. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες διατάξεις:
Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας ή οποιαδήποτε άλλη επέμβαση, πέρα από αυτές που εξυπηρετούν το γεωργικό και μόνο χαρακτήρα των εκμεταλλεύσεων καθώς την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ. Οι επεμβάσεις αυτές, θα πραγματοποιούνται με βάση όρους και προϋποθέσεις που προβλέπεται να καθορισθούν με κοινή απόφαση των Υπουργών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η κατάτμηση των αγροτεμαχίων επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης και εφ? όσον διευκολύνεται ή δεν παραβλάπτεται η αγροτική εκμετάλλευση. Παράλληλα, το σύνολο των μεταβιβάσεων γεωργικής γής, θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από πιστοποιητικό της ίδιας Διεύθυνσης, με το οποίο θα βεβαιώνεται ο χαρακτήρας (υψηλής παραγωγικότητας ή όχι) του μεταβιβαζόμενου αγροτεμαχίου.
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας καθορίζεται, σε κάθε Νομό, με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από εισήγηση των Δ/νσεων Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Η εισήγηση αυτή, θα πρέπει να βασίζεται σε σχετικά κριτήρια τα οποία ορίζονται με κοινή απόφαση των ίδιων Υπουργών για όλη τη χώρα. Επειδή όμως τα κριτήρια αυτά δεν έχουν ακόμα ορισθεί, ο χαρακτηρισμός ενός αγροτεμαχίου ως υψηλής παραγωγικότητας ή όχι, γίνεται, πάντα σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που αναφέραμε παραπάνω, από την Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, με βάση την εγκύκλιο 153925/9-6-1983 του Υπουργείου Γεωργίας, την εγκύκλιο 242452/22-12-2009 του ΥΠΠΑΤ καθώς και με βάση κοινά αποδεκτά επιστημονικά κριτήρια τα οποία εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα των επιστημόνων του πρωτογενή τομέα.
Οι Νομαρχιακές Επιτροπές Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) θεσπίστηκαν για κάθε Νομό για την εφαρμογή του νόμου 1337/83 και λειτουργούν έκτοτε, στη βάση κατευθύνσεων που παρέχονται με αποφάσεις και εγκυκλίους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Απαρτίζονται από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα (Διευθύνσεις, Αγροτικής Ανάπτυξης, Δασών, Εγγείων Βελτιώσεων, Κτηνιατρικής και Αλιείας) και σκοπός τους είναι η παροχή γνωμοδοτήσεων, προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες και φορείς, σχετικά με τα χωροταξικά, αναπτυξιακά, περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και την ύπαιθρο σε κάθε Νομό.
Ως απόρροια λοιπόν του παραπάνω θεσμικού πλαισίου, η ΝΕΧΩΠ του Νομού Χανίων, πληροφορεί τους ενδιαφερόμενους, ότι:
1. Θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου.
Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γ.γ.υ.π. (και με την επιφύλαξη της έκδοσης της προαναφερθείσης κοινής απόφασης των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις των επιτρεπτών επεμβάσεων στη γ.γ.υ.π.):
Για μεταποιητικές εγκαταστάσεις του πρωτογενή τομέα, εφ? όσον εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο τη συγκεκριμένη αγροτική εκμετάλλευση, ή ομάδα παραγωγών στην οποία η συγκεκριμένη εκμετάλλευση ανήκει, ή ομάδα παραγωγών του Νομού.
Για αγροτοτουριστικές εγκαταστάσεις, όπου αυτές επιτρέπονται, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Για έργα ΑΠΕ, στο βαθμό που αυτά δεν υποβαθμίζουν σημαντικά το αγροτικό περιβάλλον.
Στο σημείο αυτό και όσον αφορά τη δόμηση για κατοικία στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.) σημειώνουμε ότι, πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (με αριθμό πρωτοκόλλου 164923/1-6-2010) υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (την 3698/2000 του Ε? τμήματος) και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γ.γ.υ.π.
Παράλληλα και για την αποφυγή της διασποράς της δόμησης μέσα σε σημαντικά δασώδη σύνολα, γεγονός το οποίο έχει ήδη αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον σε αρκετές περιοχές της χώρας (π.χ. Αττική, Κορινθία, Χαλκιδική) η ΝΕΧΩΠ θα εισηγείται αρνητικά σε σχέση με αιτήματα δόμησης (κατοικία, τουριστική κατοικία, ξενοδοχεία) σε αγροτεμάχια που βρίσκονται μέσα σε ευρύτερες περιοχές με δάση.
Επί πλέον, πληροφορούμε τη Δ/νση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και τις Δ/νσεις, Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων στις οποίες συναποστέλλεται το παρόν ότι, σύμφωνα με το άρθρο 37, επίσης του Νόμου 2945/2001, για θέματα χωροταξικού σχεδιασμού που αφορούν εκτάσεις που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη Α κατηγορίας (υψηλής παραγωγικότητας), απαιτείται γνώμη του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Κατά συνέπεια, ως απόρροια του συνόλου των διατάξεων του Ν. 2945/01 που αφορούν την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, παρακαλούμε τις συγκεκριμένες Υπηρεσίες να:
Παίρνουν υπ? όψη τους το προαναφερθέν θεσμικό πλαίσιο κατά την εκπόνηση των χωροταξικών σχεδίων τα οποία επιβλέπουν.
Να αποστέλλουν τις συγκεκριμένες μελέτες, σε όλες τις φάσεις εκπόνησης αυτών, τόσο στην Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, όσο και στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε να διατυπώνονται οι απόψεις των επισπευδουσών για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας Υπηρεσιών πάνω στα σχετικά ζητήματα.
Τέλος, η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ του Ν. Χανίων, ως απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα, επιστήμονες ειδικούς στους αγροτικούς, φυσικούς πόρους και τη διαχείριση της υπαίθρου, διατυπώνει τις παρακάτω απόψεις, σχετικά με τη δόμηση εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας:
Ότι η δόμηση αυτή επιτείνει τα (ούτως ή άλλως μεγάλα) προβλήματα που έχει ήδη προκαλέσει η εκτός σχεδίου δόμηση σε μεγάλα τμήματα της χώρας.
Ότι διασπά την ενότητα παραγωγικών γεωργικών εκτάσεων, αλλοιώνει σημαντικά τμήματα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με τη δόμηση και τις λοιπές υποστηρικτικές παρεμβάσεις για την κατοικία, με τη διάνοιξη ή τη διαπλάτυνση δρόμων προσπέλασης, με την κατασκευή δικτύων υποδομών κοινής ωφέλειας, ενώ παράλληλα, υποβαθμίζει το αγροτικό τοπίο.
Ότι υποβαθμίζει έναν τεράστιας αξίας, φυσικό πόρο και εν δυνάμει παράγοντα επιβίωσης.
Ότι το πρόβλημα της απαξίωσης της αγροτικής γης και του πρωτογενή τομέα συνολικά, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, όχι αποσπασματικά και πρόχειρα, με λύσεις οι οποίες ουσιαστικά επιταχύνουν και εντείνουν την απαξίωση αυτή, αλλά με προτάσεις εφαρμογής καινοτόμων πολιτικών για την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να προταθούν και να προκριθούν κίνητρα, για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, για τη συγκράτηση και αύξηση του πληθυσμού στους οικισμούς της υπαίθρου, κίνητρα για την ευνόηση ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης και διακίνησης - κατανάλωσης της αγροτικής παραγωγής, κίνητρα για τη διατήρηση ή και αποκατάσταση του αγροτικού τοπίου, πολιτικές που σαφέστατα προϋποθέτουν τη συνέχιση της ροής των χρηματοδοτήσεων προς τον πρωτογενή τομέα, με διαφοροποιημένη στόχευση, που οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να αναδείξουν και στο βαθμό του εφικτού, να επιβάλλουν».
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ - ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΧΩΠ Ν. ΧΑΝΙΩΝ
25-06-2010
Πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Αυτό επισημαίνει, σε χθεσινή της μακροσκελή ανακοίνωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων.
Παράλληλα, τονίζει ότι «θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου. Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας», σημειώνει η συγκεκριμένη Υπηρεσία.
Αναλυτικότερα, στην ανακοίνωσή της η ΝΕΧΩΠ Ν. Χανίων αναφέρει τα εξής:
«Η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων:
- Aντιλαμβανόμενη την ύπαρξη ενός ελλείμματος πληροφόρησης των πολιτών αλλά και αρκετών φορέων του Νομού μας σε θέματα που σχετίζονται με το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.).
- Διαπιστώνοντας, παράλληλα, ότι το έλλειμμα αυτό έχει προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε συμπολίτες μας.
- Διαπιστώνοντας, επίσης ότι σε αρκετές συζητήσεις σε επίπεδο Νομαρχιακών συλλογικών οργάνων, όπως στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου της 15-6-2010, στην οποία (φυσικά κακώς) δεν κλήθηκε να παραστεί η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, διατυπώνονται απόψεις αντίθετες με το πνεύμα και το γράμμα του θεσμικού πλαισίου για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας,
Ενημερώνει για τα παρακάτω:
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται από τις διατάξεις του άρθρου 56 του Νόμου 2637/1998, όπως αυτό αντικαταστάθηκε, διαδοχικά, με την παράγραφο 37 του άρθρου 24 του Ν. 2945/2001 και ως προς την περίπτωση α? της παραγράφου 6 του (προαναφερθέντος) άρθρου 56, από την παράγραφο 7 του άρθρου 9 του Ν. 3851/2010. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες διατάξεις:
Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας ή οποιαδήποτε άλλη επέμβαση, πέρα από αυτές που εξυπηρετούν το γεωργικό και μόνο χαρακτήρα των εκμεταλλεύσεων καθώς την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ. Οι επεμβάσεις αυτές, θα πραγματοποιούνται με βάση όρους και προϋποθέσεις που προβλέπεται να καθορισθούν με κοινή απόφαση των Υπουργών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η κατάτμηση των αγροτεμαχίων επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης και εφ? όσον διευκολύνεται ή δεν παραβλάπτεται η αγροτική εκμετάλλευση. Παράλληλα, το σύνολο των μεταβιβάσεων γεωργικής γής, θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από πιστοποιητικό της ίδιας Διεύθυνσης, με το οποίο θα βεβαιώνεται ο χαρακτήρας (υψηλής παραγωγικότητας ή όχι) του μεταβιβαζόμενου αγροτεμαχίου.
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας καθορίζεται, σε κάθε Νομό, με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από εισήγηση των Δ/νσεων Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Η εισήγηση αυτή, θα πρέπει να βασίζεται σε σχετικά κριτήρια τα οποία ορίζονται με κοινή απόφαση των ίδιων Υπουργών για όλη τη χώρα. Επειδή όμως τα κριτήρια αυτά δεν έχουν ακόμα ορισθεί, ο χαρακτηρισμός ενός αγροτεμαχίου ως υψηλής παραγωγικότητας ή όχι, γίνεται, πάντα σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που αναφέραμε παραπάνω, από την Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, με βάση την εγκύκλιο 153925/9-6-1983 του Υπουργείου Γεωργίας, την εγκύκλιο 242452/22-12-2009 του ΥΠΠΑΤ καθώς και με βάση κοινά αποδεκτά επιστημονικά κριτήρια τα οποία εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα των επιστημόνων του πρωτογενή τομέα.
Οι Νομαρχιακές Επιτροπές Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) θεσπίστηκαν για κάθε Νομό για την εφαρμογή του νόμου 1337/83 και λειτουργούν έκτοτε, στη βάση κατευθύνσεων που παρέχονται με αποφάσεις και εγκυκλίους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Απαρτίζονται από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα (Διευθύνσεις, Αγροτικής Ανάπτυξης, Δασών, Εγγείων Βελτιώσεων, Κτηνιατρικής και Αλιείας) και σκοπός τους είναι η παροχή γνωμοδοτήσεων, προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες και φορείς, σχετικά με τα χωροταξικά, αναπτυξιακά, περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και την ύπαιθρο σε κάθε Νομό.
Ως απόρροια λοιπόν του παραπάνω θεσμικού πλαισίου, η ΝΕΧΩΠ του Νομού Χανίων, πληροφορεί τους ενδιαφερόμενους, ότι:
1. Θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου.
Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γ.γ.υ.π. (και με την επιφύλαξη της έκδοσης της προαναφερθείσης κοινής απόφασης των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις των επιτρεπτών επεμβάσεων στη γ.γ.υ.π.):
Για μεταποιητικές εγκαταστάσεις του πρωτογενή τομέα, εφ? όσον εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο τη συγκεκριμένη αγροτική εκμετάλλευση, ή ομάδα παραγωγών στην οποία η συγκεκριμένη εκμετάλλευση ανήκει, ή ομάδα παραγωγών του Νομού.
Για αγροτοτουριστικές εγκαταστάσεις, όπου αυτές επιτρέπονται, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Για έργα ΑΠΕ, στο βαθμό που αυτά δεν υποβαθμίζουν σημαντικά το αγροτικό περιβάλλον.
Στο σημείο αυτό και όσον αφορά τη δόμηση για κατοικία στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.) σημειώνουμε ότι, πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (με αριθμό πρωτοκόλλου 164923/1-6-2010) υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (την 3698/2000 του Ε? τμήματος) και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γ.γ.υ.π.
Παράλληλα και για την αποφυγή της διασποράς της δόμησης μέσα σε σημαντικά δασώδη σύνολα, γεγονός το οποίο έχει ήδη αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον σε αρκετές περιοχές της χώρας (π.χ. Αττική, Κορινθία, Χαλκιδική) η ΝΕΧΩΠ θα εισηγείται αρνητικά σε σχέση με αιτήματα δόμησης (κατοικία, τουριστική κατοικία, ξενοδοχεία) σε αγροτεμάχια που βρίσκονται μέσα σε ευρύτερες περιοχές με δάση.
Επί πλέον, πληροφορούμε τη Δ/νση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και τις Δ/νσεις, Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων στις οποίες συναποστέλλεται το παρόν ότι, σύμφωνα με το άρθρο 37, επίσης του Νόμου 2945/2001, για θέματα χωροταξικού σχεδιασμού που αφορούν εκτάσεις που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη Α κατηγορίας (υψηλής παραγωγικότητας), απαιτείται γνώμη του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Κατά συνέπεια, ως απόρροια του συνόλου των διατάξεων του Ν. 2945/01 που αφορούν την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, παρακαλούμε τις συγκεκριμένες Υπηρεσίες να:
Παίρνουν υπ? όψη τους το προαναφερθέν θεσμικό πλαίσιο κατά την εκπόνηση των χωροταξικών σχεδίων τα οποία επιβλέπουν.
Να αποστέλλουν τις συγκεκριμένες μελέτες, σε όλες τις φάσεις εκπόνησης αυτών, τόσο στην Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, όσο και στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε να διατυπώνονται οι απόψεις των επισπευδουσών για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας Υπηρεσιών πάνω στα σχετικά ζητήματα.
Τέλος, η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ του Ν. Χανίων, ως απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα, επιστήμονες ειδικούς στους αγροτικούς, φυσικούς πόρους και τη διαχείριση της υπαίθρου, διατυπώνει τις παρακάτω απόψεις, σχετικά με τη δόμηση εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας:
Ότι η δόμηση αυτή επιτείνει τα (ούτως ή άλλως μεγάλα) προβλήματα που έχει ήδη προκαλέσει η εκτός σχεδίου δόμηση σε μεγάλα τμήματα της χώρας.
Ότι διασπά την ενότητα παραγωγικών γεωργικών εκτάσεων, αλλοιώνει σημαντικά τμήματα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με τη δόμηση και τις λοιπές υποστηρικτικές παρεμβάσεις για την κατοικία, με τη διάνοιξη ή τη διαπλάτυνση δρόμων προσπέλασης, με την κατασκευή δικτύων υποδομών κοινής ωφέλειας, ενώ παράλληλα, υποβαθμίζει το αγροτικό τοπίο.
Ότι υποβαθμίζει έναν τεράστιας αξίας, φυσικό πόρο και εν δυνάμει παράγοντα επιβίωσης.
Ότι το πρόβλημα της απαξίωσης της αγροτικής γης και του πρωτογενή τομέα συνολικά, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, όχι αποσπασματικά και πρόχειρα, με λύσεις οι οποίες ουσιαστικά επιταχύνουν και εντείνουν την απαξίωση αυτή, αλλά με προτάσεις εφαρμογής καινοτόμων πολιτικών για την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να προταθούν και να προκριθούν κίνητρα, για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, για τη συγκράτηση και αύξηση του πληθυσμού στους οικισμούς της υπαίθρου, κίνητρα για την ευνόηση ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης και διακίνησης - κατανάλωσης της αγροτικής παραγωγής, κίνητρα για τη διατήρηση ή και αποκατάσταση του αγροτικού τοπίου, πολιτικές που σαφέστατα προϋποθέτουν τη συνέχιση της ροής των χρηματοδοτήσεων προς τον πρωτογενή τομέα, με διαφοροποιημένη στόχευση, που οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να αναδείξουν και στο βαθμό του εφικτού, να επιβάλλουν».
ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ / ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΖΩΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ
ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Γ.Π.Σ.
απόσπασμα
4.1.5. Βιότοποι, τόποι φυσικού κάλλους και γενικότερα περιοχές προστασίας
της φύσης
Ο καθορισμός των ορίων των διαφόρων περιοχών προστασίας της φύσης έχει
γίνει είτε με βάση ειδικά διατάγματα οριοθέτησης είτε με βάση ειδικότερα
περιβαλλοντικά προγράμματα. Ορισμένοι από αυτούς διέπονται από ειδικές
ΚΥΑ στις οποίες καθορίζονται αναλυτικά οι χρήσεις, οι όροι και οι περιορισμοί
δόμησης. Στην περίπτωση αυτή, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πολύ συχνά
προκύπτουν προβλήματα και αντιφάσεις σε σχέση με την οικιστική και
χωροταξική πολιτική. Ο τρόπος χειρισμού αυτών των προβλημάτων
αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολος. Γενικά και εφόσον δεν προκύπτουν μεγάλες
αντιφάσεις, όπως με την περίπτωση της ΚΥΑ των Λιμών Κορώνειας-Βόλβης,
είναι χρήσιμο να επιδιώκεται συγχρονισμός των βασικών επιλογών με την
ακόλουθη ουσιαστικά διαφορά: Τα ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ έχουν δομικό χαρακτήρα και
προσδιορίζουν τις χρήσεις γης και τους βασικούς περιορισμούς δόμησης χωρίς
να υπεισέρχονται σε διαχειριστικού τύπου μέτρα που δεν αφορούν τον δομικό
σχεδιασμό.
Σχεδόν όλοι οι σημαντικοί τόποι προστασίας της φύσης είναι ενταγμένοι στο
Δίκτυο Προστασίας της Φύσης NATURA 2000, το οποίο αποτελεί και τη βασική
πηγή πληροφόρησης για την οριοθέτηση αυτών των περιοχών. Πολλές από τις
οι περιοχές που είναι ενταγμένες στο NATURA 2000 είναι πολύ διευρυμένες και
συχνά μέσα σε αυτές εντάσσονται περιοχές με γεωργικές καλλιέργειες,
πυρήνες αναψυχής και τουρισμού, οικισμοί κλπ. Ο καθορισμός όλης αυτής της
περιοχής ως ζώνης ΠΕΠ πρέπει να λαμβάνει υπ όψη οπωσδήποτε τις
διαφορετικές χρήσεις, οι οποίες περιγράφονται ή/και οριοθετούνται αναλόγως.
Σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς δόμησης και εφόσον δεν εμπίπτουν σε μία
από τις παραπάνω υποπεριοχές (π.χ. δασικές εκτάσεις), μπορεί να εξετάζεται
η δυνατότητα δόμησης προφανώς ήπιων χρήσεων και εγκαταστάσεων και
προσαρμοσμένη στον χαρακτήρα και στις απαιτήσεις προστασίας της
περιοχής. Σε άλλες ειδικές περιπτώσεις (π.χ. ένα χιονοδρομικό κέντρο) μπορεί
να προτείνεται όριο ειδικής μελέτης ώστε η δόμηση και οι ειδικότερες
επιτρεπόμενες εγκαταστάσεις να προκύπτουν από ειδική μελέτη της φέρουσας
ικανότητας της περιοχής, με δεδομένο ότι είναι πρακτικά αδύνατον να μελετηθεί
αυτή η πλευρά στα πλαίσια του ΓΠΣ. Και στην περίπτωση αυτή τα ΓΠΣ-
ΣΧΟΟΑΠ διατηρούν τον δομικό χαρακτήρα του σχεδιασμού και δεν
υπεισέρχονται σε διαχειριστικού τύπου μέτρα ακόμη και αν έχουν εγκριθεί
τέτοια μέτρα από σχετικό διάταγμα ΚΥΑ.
4.2. Περιοχές Ειδικών Περιορισμών Δόμησης (ΠΕΠΔ)
4.2.1. Γεωργική γη
Η γεωργική γη δεν εντάσσεται στις Περιοχές Ειδικής Προστασίας. Ωστόσο,
σύμφωνα με τον ν. 2508/97επιβάλλεται η διαφύλαξη της γεωργικής γης
υψηλής παραγωγικότητας:
«Επίσης, η οικιστική οργάνωση και ο πολεοδομικός σχεδιασμός πρέπει να είναι
σύμφωνοι με τους όρους προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού
περιβάλλοντος, με τις αρχές της πολεοδομικής επιστήμης και τους γενικότερους
αναπτυξιακούς στόχους μέσα στους οποίους περιλαμβάνεται και η διαφύλαξη
της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας.»
Στο «Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης
Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας», οι σχετικές αναφορές έχουν ως εξής:
(173) Η προστασία των εκτάσεων γεωργικής παραγωγής θεωρείται
απαραίτητη. Η προστασία επιτυγχάνεται είτε με γενικές κατευθύνσεις που
δραστηριότητες αγροτικής παραγωγής, είτε με τους εξειδικευμένους
περιορισμούς χρήσεων γης μέσω ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ.
(174) Στην Περιφέρεια διακρίνονται τρεις διαβαθμίσεις γεωργικής γης:
• Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (αρδευόμενες ή με
σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα)
• Γεωργική γη κύριας χρήσης.
• Λοιπές γεωργικές εκτάσεις.
Οι κατά τόπους ΝΕΧΩΠ έχουν προσωρινούς ή και κυρωμένους από το Υπ.
Γεωργίας χάρτες μεγάλης κλίμακας (συνήθως 1:5.000 ΓΥΣ) με τουλάχιστον κατ’
αρχήν καθορισμό της γης υψηλής παραγωγικότητας.
Ωστόσο συχνά οι χάρτες αυτοί:
- Είναι πεπαλαιωμένοι (σχεδόν 20ετίας) και ήδη η κατάσταση έχει αλλάξει
δραματικά στην πραγματικότητα. Συχνά στις υποτιθέμενες περιοχές
υψηλής παραγωγικότητας έχουν αναπτυχθεί άλλες χρήσεις (ακόμη και
ολόκληροι οικισμοί), έχουν διανοιχτεί μεγάλοι οδικοί άξονες, έχουν γίνει
αναδασμοί, κλπ.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ασαφείς λόγω του σχεδιασμού
τους σε μεγάλη κλίμακα, δεν έχουν ακριβείς συντεταγμένες, έχουν
ανώμαλα περιγράμματα, δεν έχουν λάβει υπ’ όψη τους όρια
αγροκτημάτων και δρόμων, και έχουν διάφορες άλλες τεχνικής φύσεως
αδυναμίες.
- Συχνά εκφράζουν μια μαξιμαλιστική λογική, βάσει της αρχής της
διαφύλαξης όλης σχεδόν της γεωργικής γης και όχι αυτής που πράγματι
διατίθεται για καλλιέργειες υψηλής παραγωγικότητας ή έχει σοβαρές
αγροτικές υποδομές (δενδροφυτείες, συστήματα αρδεύσεως,
θερμοκήπια κτλ.) με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ο χωροταξικός
σχεδιασμός καθώς οικισμοί ολόκληροι βρίσκονται περικλεισμένοι από
υποτιθέμενη γη υψηλής παραγωγικότητας με αδυναμία οιασδήποτε
επέκτασης.
Ως εκ τούτου, η απ’ ευθείας εφαρμογή τους είναι συνήθως αδύνατη και χρήζουν
προσαρμογής.
Έχοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, οι προτάσεις για τον χειρισμό της γης υψηλής
παραγωγικότητας και της εν γένει γεωργικής γης έχουν ως εξής:
α) Η γενικότερη οργάνωση της προστασίας της γεωργικής γης να γίνεται επί
της ουσίας σύμφωνα με το κυρωμένο Περιφερειακό Πλαίσιο σε τρεις
διαβαθμίσεις:
- Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας
- Γεωργική γη κύριας χρήσης
- Λοιπή γεωργική γη.
β) Σημειωτέον ότι σύμφωνα με όσα αναφέρει το Περιφερειακό Πλαίσιο,
γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας δεν θα έπρεπε να υπάρχει καν σε
περιοχές όπως η Χαλκιδική, καθώς ο χαρακτηρισμός αυτός επιφυλάσσεται
για τις αρδευόμενες και παραγωγικές πεδιάδες του Μακεδονικού κάμπου.
Επειδή όμως η φιλοσοφία αυτή αν και νομοθετημένη
γ) Να ορίζονται περιοχές γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας αφού
προσδιορισθούν οι οικιστικές ανάγκες (επεκτάσεων οικισμών, βιομηχανικών
ζωνών κλπ.). Σημειώνεται ότι με αποφάσεις του ΣΤΕ επεκτάσεις των
οικισμών (εφ’ όσον τεκμηριώνεται η ανάγκη) μπορούν να γίνουν ακόμη και
σε δασικές εκτάσεις πολλώ δε μάλλον και σε περιοχές γης υψηλής
παραγωγικότητας, ή σε περιοχές ΖΟΕ με άλλες χρήσεις. Σε αντιστάθμισμα
ενδεχόμενης απομείωσης των εκτάσεων γης υψηλής παραγωγικότητας της
ΝΕΧΩΠ, μπορούν αυτές να επεκτείνονται προς άλλη κατεύθυνση που δεν
θα εμποδίζουν την οικιστική ανάπτυξη.
δ) Οι τελικά οριζόμενες περιοχές να προσδιορίζονται με σαφή και τεχνικά άρτιο
τρόπο (όρια δρόμων και αγροκτημάτων, ρέματα ή άλλα φυσικά όρια) που
ενδεχομένως δεν συμπίπτουν ακριβώς (αλλά είναι κοντά) από τα όρια των
ΝΕΧΩΠ, ώστε να είναι εύκολα αναγνωρίσιμες.
Σημειωτέον, ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι προστασία γεωργικής γης
προσφέρουν και οι άλλες διαβαθμίσεις του Περιφερειακού Πλαισίου (όπως η
γεωργική γη κύριας χρήσης) και μάλιστα η κατηγορία αυτή ταιριάζει καλύτερα
σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. περιοχή Χαλκιδικής), καθώς και η ίδια η
ΝΕΧΩΠ επιτρέπει στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (βάση των
ισχυόντων διαταγμάτων) αρκετές χρήσεις (όπως π.χ. κατοικία και βιομηχανικές
εγκαταστάσεις επεξεργασίας γεωργικών προϊόντων).
Λαμβανομένων υπ’ όψη των ανωτέρω, και προς ικανοποίηση και των λεκτικών
προσχημάτων και ισορροπιών, προτείνεται ως πιθανή λύση η οργάνωση σε
τρεις διαβαθμίσεις ζωνών:
α. Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας 1 (νοούμενης της πράγματι
διαμορφωμένης τοιαύτης και περιορισμένη γκάμα χρήσεων).
β. Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας 2 (νοούμενης ουσιαστικά της
γεωργικής γης κύριας χρήσης), με μεγαλύτερη επιτρεπόμενη γκάμα
χρήσεων.
γ. Λοιπή γεωργική γη.
Οι δύο πρώτες ζώνες θα καλύπτουν την υψηλή παραγωγικότητα όπως την
εννοούν οι ΝΕΧΩΠ και το Υπ. Γεωργίας μετά τις οριακές προσαρμογές της σε
σχέση και με τους οικισμούς ή τις παραγωγικές ζώνες.
ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ / ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΖΩΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ
ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Γ.Π.Σ.
απόσπασμα
4.1.5. Βιότοποι, τόποι φυσικού κάλλους και γενικότερα περιοχές προστασίας
της φύσης
Ο καθορισμός των ορίων των διαφόρων περιοχών προστασίας της φύσης έχει
γίνει είτε με βάση ειδικά διατάγματα οριοθέτησης είτε με βάση ειδικότερα
περιβαλλοντικά προγράμματα. Ορισμένοι από αυτούς διέπονται από ειδικές
ΚΥΑ στις οποίες καθορίζονται αναλυτικά οι χρήσεις, οι όροι και οι περιορισμοί
δόμησης. Στην περίπτωση αυτή, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, πολύ συχνά
προκύπτουν προβλήματα και αντιφάσεις σε σχέση με την οικιστική και
χωροταξική πολιτική. Ο τρόπος χειρισμού αυτών των προβλημάτων
αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολος. Γενικά και εφόσον δεν προκύπτουν μεγάλες
αντιφάσεις, όπως με την περίπτωση της ΚΥΑ των Λιμών Κορώνειας-Βόλβης,
είναι χρήσιμο να επιδιώκεται συγχρονισμός των βασικών επιλογών με την
ακόλουθη ουσιαστικά διαφορά: Τα ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ έχουν δομικό χαρακτήρα και
προσδιορίζουν τις χρήσεις γης και τους βασικούς περιορισμούς δόμησης χωρίς
να υπεισέρχονται σε διαχειριστικού τύπου μέτρα που δεν αφορούν τον δομικό
σχεδιασμό.
Σχεδόν όλοι οι σημαντικοί τόποι προστασίας της φύσης είναι ενταγμένοι στο
Δίκτυο Προστασίας της Φύσης NATURA 2000, το οποίο αποτελεί και τη βασική
πηγή πληροφόρησης για την οριοθέτηση αυτών των περιοχών. Πολλές από τις
οι περιοχές που είναι ενταγμένες στο NATURA 2000 είναι πολύ διευρυμένες και
συχνά μέσα σε αυτές εντάσσονται περιοχές με γεωργικές καλλιέργειες,
πυρήνες αναψυχής και τουρισμού, οικισμοί κλπ. Ο καθορισμός όλης αυτής της
περιοχής ως ζώνης ΠΕΠ πρέπει να λαμβάνει υπ όψη οπωσδήποτε τις
διαφορετικές χρήσεις, οι οποίες περιγράφονται ή/και οριοθετούνται αναλόγως.
Σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς δόμησης και εφόσον δεν εμπίπτουν σε μία
από τις παραπάνω υποπεριοχές (π.χ. δασικές εκτάσεις), μπορεί να εξετάζεται
η δυνατότητα δόμησης προφανώς ήπιων χρήσεων και εγκαταστάσεων και
προσαρμοσμένη στον χαρακτήρα και στις απαιτήσεις προστασίας της
περιοχής. Σε άλλες ειδικές περιπτώσεις (π.χ. ένα χιονοδρομικό κέντρο) μπορεί
να προτείνεται όριο ειδικής μελέτης ώστε η δόμηση και οι ειδικότερες
επιτρεπόμενες εγκαταστάσεις να προκύπτουν από ειδική μελέτη της φέρουσας
ικανότητας της περιοχής, με δεδομένο ότι είναι πρακτικά αδύνατον να μελετηθεί
αυτή η πλευρά στα πλαίσια του ΓΠΣ. Και στην περίπτωση αυτή τα ΓΠΣ-
ΣΧΟΟΑΠ διατηρούν τον δομικό χαρακτήρα του σχεδιασμού και δεν
υπεισέρχονται σε διαχειριστικού τύπου μέτρα ακόμη και αν έχουν εγκριθεί
τέτοια μέτρα από σχετικό διάταγμα ΚΥΑ.
4.2. Περιοχές Ειδικών Περιορισμών Δόμησης (ΠΕΠΔ)
4.2.1. Γεωργική γη
Η γεωργική γη δεν εντάσσεται στις Περιοχές Ειδικής Προστασίας. Ωστόσο,
σύμφωνα με τον ν. 2508/97επιβάλλεται η διαφύλαξη της γεωργικής γης
υψηλής παραγωγικότητας:
«Επίσης, η οικιστική οργάνωση και ο πολεοδομικός σχεδιασμός πρέπει να είναι
σύμφωνοι με τους όρους προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού
περιβάλλοντος, με τις αρχές της πολεοδομικής επιστήμης και τους γενικότερους
αναπτυξιακούς στόχους μέσα στους οποίους περιλαμβάνεται και η διαφύλαξη
της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας.»
Στο «Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού & Αειφόρου Ανάπτυξης
Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας», οι σχετικές αναφορές έχουν ως εξής:
(173) Η προστασία των εκτάσεων γεωργικής παραγωγής θεωρείται
απαραίτητη. Η προστασία επιτυγχάνεται είτε με γενικές κατευθύνσεις που
δραστηριότητες αγροτικής παραγωγής, είτε με τους εξειδικευμένους
περιορισμούς χρήσεων γης μέσω ΓΠΣ ή ΣΧΟΟΑΠ.
(174) Στην Περιφέρεια διακρίνονται τρεις διαβαθμίσεις γεωργικής γης:
• Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (αρδευόμενες ή με
σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα)
• Γεωργική γη κύριας χρήσης.
• Λοιπές γεωργικές εκτάσεις.
Οι κατά τόπους ΝΕΧΩΠ έχουν προσωρινούς ή και κυρωμένους από το Υπ.
Γεωργίας χάρτες μεγάλης κλίμακας (συνήθως 1:5.000 ΓΥΣ) με τουλάχιστον κατ’
αρχήν καθορισμό της γης υψηλής παραγωγικότητας.
Ωστόσο συχνά οι χάρτες αυτοί:
- Είναι πεπαλαιωμένοι (σχεδόν 20ετίας) και ήδη η κατάσταση έχει αλλάξει
δραματικά στην πραγματικότητα. Συχνά στις υποτιθέμενες περιοχές
υψηλής παραγωγικότητας έχουν αναπτυχθεί άλλες χρήσεις (ακόμη και
ολόκληροι οικισμοί), έχουν διανοιχτεί μεγάλοι οδικοί άξονες, έχουν γίνει
αναδασμοί, κλπ.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ασαφείς λόγω του σχεδιασμού
τους σε μεγάλη κλίμακα, δεν έχουν ακριβείς συντεταγμένες, έχουν
ανώμαλα περιγράμματα, δεν έχουν λάβει υπ’ όψη τους όρια
αγροκτημάτων και δρόμων, και έχουν διάφορες άλλες τεχνικής φύσεως
αδυναμίες.
- Συχνά εκφράζουν μια μαξιμαλιστική λογική, βάσει της αρχής της
διαφύλαξης όλης σχεδόν της γεωργικής γης και όχι αυτής που πράγματι
διατίθεται για καλλιέργειες υψηλής παραγωγικότητας ή έχει σοβαρές
αγροτικές υποδομές (δενδροφυτείες, συστήματα αρδεύσεως,
θερμοκήπια κτλ.) με αποτέλεσμα να δυσκολεύεται ο χωροταξικός
σχεδιασμός καθώς οικισμοί ολόκληροι βρίσκονται περικλεισμένοι από
υποτιθέμενη γη υψηλής παραγωγικότητας με αδυναμία οιασδήποτε
επέκτασης.
Ως εκ τούτου, η απ’ ευθείας εφαρμογή τους είναι συνήθως αδύνατη και χρήζουν
προσαρμογής.
Έχοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω, οι προτάσεις για τον χειρισμό της γης υψηλής
παραγωγικότητας και της εν γένει γεωργικής γης έχουν ως εξής:
α) Η γενικότερη οργάνωση της προστασίας της γεωργικής γης να γίνεται επί
της ουσίας σύμφωνα με το κυρωμένο Περιφερειακό Πλαίσιο σε τρεις
διαβαθμίσεις:
- Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας
- Γεωργική γη κύριας χρήσης
- Λοιπή γεωργική γη.
β) Σημειωτέον ότι σύμφωνα με όσα αναφέρει το Περιφερειακό Πλαίσιο,
γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας δεν θα έπρεπε να υπάρχει καν σε
περιοχές όπως η Χαλκιδική, καθώς ο χαρακτηρισμός αυτός επιφυλάσσεται
για τις αρδευόμενες και παραγωγικές πεδιάδες του Μακεδονικού κάμπου.
Επειδή όμως η φιλοσοφία αυτή αν και νομοθετημένη
γ) Να ορίζονται περιοχές γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας αφού
προσδιορισθούν οι οικιστικές ανάγκες (επεκτάσεων οικισμών, βιομηχανικών
ζωνών κλπ.). Σημειώνεται ότι με αποφάσεις του ΣΤΕ επεκτάσεις των
οικισμών (εφ’ όσον τεκμηριώνεται η ανάγκη) μπορούν να γίνουν ακόμη και
σε δασικές εκτάσεις πολλώ δε μάλλον και σε περιοχές γης υψηλής
παραγωγικότητας, ή σε περιοχές ΖΟΕ με άλλες χρήσεις. Σε αντιστάθμισμα
ενδεχόμενης απομείωσης των εκτάσεων γης υψηλής παραγωγικότητας της
ΝΕΧΩΠ, μπορούν αυτές να επεκτείνονται προς άλλη κατεύθυνση που δεν
θα εμποδίζουν την οικιστική ανάπτυξη.
δ) Οι τελικά οριζόμενες περιοχές να προσδιορίζονται με σαφή και τεχνικά άρτιο
τρόπο (όρια δρόμων και αγροκτημάτων, ρέματα ή άλλα φυσικά όρια) που
ενδεχομένως δεν συμπίπτουν ακριβώς (αλλά είναι κοντά) από τα όρια των
ΝΕΧΩΠ, ώστε να είναι εύκολα αναγνωρίσιμες.
Σημειωτέον, ότι δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ότι προστασία γεωργικής γης
προσφέρουν και οι άλλες διαβαθμίσεις του Περιφερειακού Πλαισίου (όπως η
γεωργική γη κύριας χρήσης) και μάλιστα η κατηγορία αυτή ταιριάζει καλύτερα
σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ. περιοχή Χαλκιδικής), καθώς και η ίδια η
ΝΕΧΩΠ επιτρέπει στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (βάση των
ισχυόντων διαταγμάτων) αρκετές χρήσεις (όπως π.χ. κατοικία και βιομηχανικές
εγκαταστάσεις επεξεργασίας γεωργικών προϊόντων).
Λαμβανομένων υπ’ όψη των ανωτέρω, και προς ικανοποίηση και των λεκτικών
προσχημάτων και ισορροπιών, προτείνεται ως πιθανή λύση η οργάνωση σε
τρεις διαβαθμίσεις ζωνών:
α. Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας 1 (νοούμενης της πράγματι
διαμορφωμένης τοιαύτης και περιορισμένη γκάμα χρήσεων).
β. Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας 2 (νοούμενης ουσιαστικά της
γεωργικής γης κύριας χρήσης), με μεγαλύτερη επιτρεπόμενη γκάμα
χρήσεων.
γ. Λοιπή γεωργική γη.
Οι δύο πρώτες ζώνες θα καλύπτουν την υψηλή παραγωγικότητα όπως την
εννοούν οι ΝΕΧΩΠ και το Υπ. Γεωργίας μετά τις οριακές προσαρμογές της σε
σχέση και με τους οικισμούς ή τις παραγωγικές ζώνες.
«Γη υψηλής παραγωγικότητας» και οικοδομικές άδειες
Πρόταση του Γιώργου Αγοραστάκη στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Χανίων στις 18-8-2010 για τη «Γη υψηλής παραγωγικότητας» και τις οικοδομικές άδειες.
…
Όπως είπα και σε προηγούμενη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου οι διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 56 του Ν.2637/1998 (όπως αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 37 του Ν.2945/2001), με βάση τις οποίες απαγορεύεται κάθε αλλαγή χρήσης σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται με αποφάσεις της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης ως «γη υψηλής παραγωγικότητας» παραμένουν ανεφάρμοστες, καθόσον ότι προαπαιτούμενο για την έκδοσή τους αποτελεί η έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης που να καθορίζει τα κριτήρια με βάση τα οποία κατατάσσεται η γεωργική γη στην κατηγορία της «γης υψηλής παραγωγικότητας». Τέτοια ΚΥΑ που να ορίζει τα κριτήρια όμως δεν υπάρχει μέχρι σήμερα και ως εκ τούτου δεν μπορεί να υπάρξει - όπως και δεν υπάρχει - καμιά απόφαση των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης χαρακτηρισμού και καθορισμού των γεωγραφικών ορίων της «γης υψηλής παραγωγικότητας» σε κάθε περιοχή όπως επιτάσσει ο ίδιος Νόμος. Συνεπώς ο όρος «γη υψηλής παραγωγικότητας» του Ν. 2637/1998 μέχρι σήμερα στερείται περιεχομένου.
Ο αναφερόμενος νόμος ορίζει ρητά και συγκεκριμένα κάτω υπό ποιες διαδικασίες και κάτω υπό ποιες κανονιστικές πράξεις - αποφάσεις και από ποια όργανα μπορεί να προκύψει ο χαρακτηρισμός «γη υψηλής παραγωγικότητας». Καμιά άλλη διαφορετική διαδικασία και κανένα άλλο όργανο (πχ ΝΕΧΩΠ) εκτός από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης δεν νομιμοποιείται να τους υποκαθιστά και να παίρνει αποφάσεις χαρακτηρισμού της «γης υψηλής παραγωγικότητας» και να απαγορεύει ως εκ τούτου την αλλαγή χρήσης της.
Σήμερα ήρθε να προστεθεί ένας επιπλέον λόγος που κάνει το νόμο ανεφάρμοστο. Με το «Καλλικράτη» καταργούνται οι Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Ν.Α. και η αναφερόμενη αρμοδιότητά τους δεν μεταβιβάζεται πουθενά. Έτσι τώρα εκτός από την έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης που θα καθορίζει τα κριτήρια (που δεν υπάρχει), θα απαιτηθεί ένας νέος νόμος που θα τροποποιήσει του νόμο 2637/1998 και να ορίσει μια άλλη αρχή που θα αναλάβει την αρμοδιότητα των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης.
Αλλά ακόμη –και σημαντικότερο-, ο όρος «γη υψηλής παραγωγικότητας» δεν αναγνωρίζεται και δεν υπάρχει στη χωροταξική νομοθεσία.
Η χωροταξική νομοθεσία είναι αυτή που –κατά το σύνταγμα- καθορίζει τις χρήσεις γης, το επιτρεπτό ή τους περιορισμούς στις χρήσεις γης και τα εξ’ αυτής χωροταξικά σχέδια ( ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ). Ο νόμος 2508/1997 για την χωροταξία και η εκτελεστική Υ.Α. ΥΠΕΧΩΔΕ 9572/1845/2000 «για τις προδιαγραφές εκπόνησης χωροταξικών μελετών», ορίζουν με κάθε λεπτομέρεια το είδος των χρήσεων γης, τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης σε κάθε χρήση. Ο χαρακτηρισμός «γη υψηλής παραγωγικότητας» -στην οποίαν μάλιστα απαγορεύεται κάθε αλλαγή χρήσης- δεν υπάρχει ως χρήση γης πουθενά, ούτε στην χωροταξική νομοθεσία ούτε στα χωροταξικά σχέδια. Η χωροταξική νομοθεσία αναγνωρίζει την ανάγκη της προστασίας της γεωργικής γης και προβλέπει μέτρα περιορισμού της δόμησης και όχι την πλήρη απαγόρευση, εντός των ζωνών με χαρακτηρισμό «γεωργική γη».
Παράδειγμα: Το τελευταίο εγκεκριμένο χωροταξικό του Νομού, που είναι το ΣΧΟΟΑΠ Πλατανιά δεν περιλαμβάνει τη χρήση γης «γη υψηλής παραγωγικότητας». Περιλαμβάνει τη χρήση γης «γεωργική γη» και ορίζει στις ζώνες που χωροθετεί (π.χ. νότια του ΒΟΑΚ) ως επιτρεπόμενες χρήσεις εκτός από τη κατοικία και πλήθος άλλες, όπως τουριστικές εγκαταστάσεις, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώρους συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτίρια, θρησκευτικά κτίρια, κτίρια κοινωνικής πρόνοιας, κτίρια εκπαίδευσης, γήπεδα στάθμευσης, γεωργικές αποθήκες, εγκαταστάσεις κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, θερμοκήπια, ελαιουργεία, πρατήρια βενζίνης, συνεδριακά κέντρα, αθλητικές εγκαταστάσεις, νεκροταφεία.
- Πως λοιπόν φτάσαμε στο σημείο να επιβάλλεται η εφαρμογή μιας ανεφάρμοστης διάταξης νόμου, δηλαδή της καθολικής απαγόρευσης αλλαγής χρήσης στη μεγαλύτερη έκταση του νομού Χανίων ( 150.000 στρέμματα);
- Πώς είναι δυνατόν μια Διεύθυνση και μια Επιτροπή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΝΕΧΩΠ) ν’ αυτοδιορίζεται και να χαρακτηρίζει χρήσεις γης ως «γη υψηλής παραγωγικότητας»; Από ποιο νόμο αντλεί αυτή την αρμοδιότητα και αυτή την εξουσία;…
- Πως φτάσαμε στο σημείο να μετατρέπονται οι γνωμοδοτήσεις της ΝΕΧΩΠ σε κανονιστικές πράξεις και αποφάσεις χαρακτηρισμού «γη υψηλής παραγωγικότητας», και να καταστρατηγείται μάλιστα το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών (άρθρο 20 του Συντάγματος) να προσβάλλουν τις πράξεις αυτές (γνωμοδοτήσεις) στα διοικητικά δικαστήρια;…
Στην περίπτωσή μας ταιριάζει: σηκώθηκαν τα πόδια να βαρέσουν το κεφάλι.
Η ευθύνη βέβαια δεν βρίσκεται στην ΝΕΧΩΠ αλλά στις υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που αυθαιρετούν και με νομικές αλχημείες υποκαθιστούν άλλα όργανα, παρεμβαίνουν στις διαδικασίες αδειοδοτήσεων και καταστρατηγούν τελικά την ισχύουσα βασική Νομοθεσία. Επίσης η ευθύνη βρίσκεται και σ’ όλους εκείνους που αποδέχονται αυτές τις διαδικασίες.
…
Οι κείμενες διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και την έκδοση οικοδομικών αδειών για κάθε είδους κτίρια και εγκαταστάσεις, όπως και οι κείμενες διατάξεις για την περιβαλλοντική αδειοδότηση μονάδων χαμηλής όχλησης (κατηγορία Β4), δεν προβλέπουν την προσκόμιση γνωμοδοτήσεων ΝΕΧΩΠ για τη «γη υψηλής παραγωγικότητας». Η αρμοδιότητα συνεπώς των ΝΕΧΩΠ περιορίζεται στην έκδοση απλών γνωμοδοτήσεων οι οποίες λαμβάνονται υπόψη σε περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης. Και βέβαια οι γνωμοδοτήσεις αυτές δεν είναι δεσμευτικές και υποχρεωτικές καθόσον δεν υπάρχει καμιά διάταξη νόμου που να προβλέπει την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της ΝΕΧΩΠ για οποιαδήποτε περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Με βάση τα παραπάνω προτείνω στο Ν.Σ. να αποφασίσει:
«Είναι επιβεβλημένο -και για την προστασία της γεωργικής γης- να προχωρήσουν άμεσα όλα τα χωροταξικά σχέδια που ελλείπουν στο Νομό Χανίων. Να εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις των εγκεκριμένων χωροταξικών σχεδίων όπως και να εφαρμόζεται στις περιοχές που δεν υπάρχει χωροταξικό η ισχύουσα νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση, για όλες τις επιτρεπτές από απ’ αυτήν δραστηριότητες.»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΟΡΑΣΤΑΚΗΣ
18-8-2010
…
Όπως είπα και σε προηγούμενη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου οι διατάξεις της παραγράφου του άρθρου 56 του Ν.2637/1998 (όπως αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 3 παρ. 37 του Ν.2945/2001), με βάση τις οποίες απαγορεύεται κάθε αλλαγή χρήσης σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται με αποφάσεις της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης ως «γη υψηλής παραγωγικότητας» παραμένουν ανεφάρμοστες, καθόσον ότι προαπαιτούμενο για την έκδοσή τους αποτελεί η έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης που να καθορίζει τα κριτήρια με βάση τα οποία κατατάσσεται η γεωργική γη στην κατηγορία της «γης υψηλής παραγωγικότητας». Τέτοια ΚΥΑ που να ορίζει τα κριτήρια όμως δεν υπάρχει μέχρι σήμερα και ως εκ τούτου δεν μπορεί να υπάρξει - όπως και δεν υπάρχει - καμιά απόφαση των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης χαρακτηρισμού και καθορισμού των γεωγραφικών ορίων της «γης υψηλής παραγωγικότητας» σε κάθε περιοχή όπως επιτάσσει ο ίδιος Νόμος. Συνεπώς ο όρος «γη υψηλής παραγωγικότητας» του Ν. 2637/1998 μέχρι σήμερα στερείται περιεχομένου.
Ο αναφερόμενος νόμος ορίζει ρητά και συγκεκριμένα κάτω υπό ποιες διαδικασίες και κάτω υπό ποιες κανονιστικές πράξεις - αποφάσεις και από ποια όργανα μπορεί να προκύψει ο χαρακτηρισμός «γη υψηλής παραγωγικότητας». Καμιά άλλη διαφορετική διαδικασία και κανένα άλλο όργανο (πχ ΝΕΧΩΠ) εκτός από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης δεν νομιμοποιείται να τους υποκαθιστά και να παίρνει αποφάσεις χαρακτηρισμού της «γης υψηλής παραγωγικότητας» και να απαγορεύει ως εκ τούτου την αλλαγή χρήσης της.
Σήμερα ήρθε να προστεθεί ένας επιπλέον λόγος που κάνει το νόμο ανεφάρμοστο. Με το «Καλλικράτη» καταργούνται οι Διευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Ν.Α. και η αναφερόμενη αρμοδιότητά τους δεν μεταβιβάζεται πουθενά. Έτσι τώρα εκτός από την έκδοση ΚΥΑ των Υπουργών Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης που θα καθορίζει τα κριτήρια (που δεν υπάρχει), θα απαιτηθεί ένας νέος νόμος που θα τροποποιήσει του νόμο 2637/1998 και να ορίσει μια άλλη αρχή που θα αναλάβει την αρμοδιότητα των Διευθύνσεων Αγροτικής Ανάπτυξης.
Αλλά ακόμη –και σημαντικότερο-, ο όρος «γη υψηλής παραγωγικότητας» δεν αναγνωρίζεται και δεν υπάρχει στη χωροταξική νομοθεσία.
Η χωροταξική νομοθεσία είναι αυτή που –κατά το σύνταγμα- καθορίζει τις χρήσεις γης, το επιτρεπτό ή τους περιορισμούς στις χρήσεις γης και τα εξ’ αυτής χωροταξικά σχέδια ( ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ). Ο νόμος 2508/1997 για την χωροταξία και η εκτελεστική Υ.Α. ΥΠΕΧΩΔΕ 9572/1845/2000 «για τις προδιαγραφές εκπόνησης χωροταξικών μελετών», ορίζουν με κάθε λεπτομέρεια το είδος των χρήσεων γης, τους όρους και τους περιορισμούς δόμησης σε κάθε χρήση. Ο χαρακτηρισμός «γη υψηλής παραγωγικότητας» -στην οποίαν μάλιστα απαγορεύεται κάθε αλλαγή χρήσης- δεν υπάρχει ως χρήση γης πουθενά, ούτε στην χωροταξική νομοθεσία ούτε στα χωροταξικά σχέδια. Η χωροταξική νομοθεσία αναγνωρίζει την ανάγκη της προστασίας της γεωργικής γης και προβλέπει μέτρα περιορισμού της δόμησης και όχι την πλήρη απαγόρευση, εντός των ζωνών με χαρακτηρισμό «γεωργική γη».
Παράδειγμα: Το τελευταίο εγκεκριμένο χωροταξικό του Νομού, που είναι το ΣΧΟΟΑΠ Πλατανιά δεν περιλαμβάνει τη χρήση γης «γη υψηλής παραγωγικότητας». Περιλαμβάνει τη χρήση γης «γεωργική γη» και ορίζει στις ζώνες που χωροθετεί (π.χ. νότια του ΒΟΑΚ) ως επιτρεπόμενες χρήσεις εκτός από τη κατοικία και πλήθος άλλες, όπως τουριστικές εγκαταστάσεις, εστιατόρια, αναψυκτήρια, χώρους συνάθροισης κοινού, πολιτιστικά κτίρια, θρησκευτικά κτίρια, κτίρια κοινωνικής πρόνοιας, κτίρια εκπαίδευσης, γήπεδα στάθμευσης, γεωργικές αποθήκες, εγκαταστάσεις κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, θερμοκήπια, ελαιουργεία, πρατήρια βενζίνης, συνεδριακά κέντρα, αθλητικές εγκαταστάσεις, νεκροταφεία.
- Πως λοιπόν φτάσαμε στο σημείο να επιβάλλεται η εφαρμογή μιας ανεφάρμοστης διάταξης νόμου, δηλαδή της καθολικής απαγόρευσης αλλαγής χρήσης στη μεγαλύτερη έκταση του νομού Χανίων ( 150.000 στρέμματα);
- Πώς είναι δυνατόν μια Διεύθυνση και μια Επιτροπή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΝΕΧΩΠ) ν’ αυτοδιορίζεται και να χαρακτηρίζει χρήσεις γης ως «γη υψηλής παραγωγικότητας»; Από ποιο νόμο αντλεί αυτή την αρμοδιότητα και αυτή την εξουσία;…
- Πως φτάσαμε στο σημείο να μετατρέπονται οι γνωμοδοτήσεις της ΝΕΧΩΠ σε κανονιστικές πράξεις και αποφάσεις χαρακτηρισμού «γη υψηλής παραγωγικότητας», και να καταστρατηγείται μάλιστα το συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών (άρθρο 20 του Συντάγματος) να προσβάλλουν τις πράξεις αυτές (γνωμοδοτήσεις) στα διοικητικά δικαστήρια;…
Στην περίπτωσή μας ταιριάζει: σηκώθηκαν τα πόδια να βαρέσουν το κεφάλι.
Η ευθύνη βέβαια δεν βρίσκεται στην ΝΕΧΩΠ αλλά στις υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που αυθαιρετούν και με νομικές αλχημείες υποκαθιστούν άλλα όργανα, παρεμβαίνουν στις διαδικασίες αδειοδοτήσεων και καταστρατηγούν τελικά την ισχύουσα βασική Νομοθεσία. Επίσης η ευθύνη βρίσκεται και σ’ όλους εκείνους που αποδέχονται αυτές τις διαδικασίες.
…
Οι κείμενες διατάξεις για την εκτός σχεδίου δόμηση και την έκδοση οικοδομικών αδειών για κάθε είδους κτίρια και εγκαταστάσεις, όπως και οι κείμενες διατάξεις για την περιβαλλοντική αδειοδότηση μονάδων χαμηλής όχλησης (κατηγορία Β4), δεν προβλέπουν την προσκόμιση γνωμοδοτήσεων ΝΕΧΩΠ για τη «γη υψηλής παραγωγικότητας». Η αρμοδιότητα συνεπώς των ΝΕΧΩΠ περιορίζεται στην έκδοση απλών γνωμοδοτήσεων οι οποίες λαμβάνονται υπόψη σε περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις μονάδων μέσης και υψηλής όχλησης. Και βέβαια οι γνωμοδοτήσεις αυτές δεν είναι δεσμευτικές και υποχρεωτικές καθόσον δεν υπάρχει καμιά διάταξη νόμου που να προβλέπει την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της ΝΕΧΩΠ για οποιαδήποτε περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Με βάση τα παραπάνω προτείνω στο Ν.Σ. να αποφασίσει:
«Είναι επιβεβλημένο -και για την προστασία της γεωργικής γης- να προχωρήσουν άμεσα όλα τα χωροταξικά σχέδια που ελλείπουν στο Νομό Χανίων. Να εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις των εγκεκριμένων χωροταξικών σχεδίων όπως και να εφαρμόζεται στις περιοχές που δεν υπάρχει χωροταξικό η ισχύουσα νομοθεσία για την εκτός σχεδίου δόμηση, για όλες τις επιτρεπτές από απ’ αυτήν δραστηριότητες.»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΟΡΑΣΤΑΚΗΣ
18-8-2010
κανόνες για τη δόμηση στην αγροτική γη
Σε περίπου 15 εκατ. στρέμματα γης υψηλής παραγωγικότητας
Μπαίνουν κανόνες για τη δόμηση στην αγροτική γη
Fast αποκλεισμό από κάθε επενδυτική και οικιστική δραστηριότητα περίπου στο 40% της γεωργικής γης βάζουν τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, καθορίζοντας τα κριτήρια, με τα οποία θα αξιολογηθεί και θα προστατευτεί η αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Την ώρα που ο υπουργός Επικρατείας κ. Χάρης Παμπούκης σχεδιάζει τις γρήγορες λεωφόρους του χρήματος, προκειμένου να διευκολύνει τα σχέδια των μεγάλων επενδυτών, δύο συνάδερφοί του (μία νυν και μία τέως υπουργός) θέτουν τους κανόνες και τα όρια σε περίπου 15 εκ. στρέμματα γης υψηλής παραγωγικότητας, στην οποία θα απαγορευτεί κάθε οικιστική ή επιχειρηματική δραστηριότητα.
Με την ίδια γραμμή συντάσσεται και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Νίκος Σηφουνάκης, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι στην γη υψηλής παραγωγικότητας θα πρέπει να απαγορευτεί η δόμηση.
Η υπουργική απόφαση που συνυπέγραψαν στις 3 Σεπτεμβρίου, η πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κατερίνα Μπατζελή και η υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη, επιδιώκει να προστατεύσει τις γεωργικές γαίες σε όλη την Ελλάδα και να επιλύσει μία εκκρεμότητα δεκαετιών καθώς η προσπάθεια για την οριοθέτησή τους πρωτοξεκίνησε το 1983 και αν όλα πάνε καλά εκτιμάται ότι μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στο 2011.
Δραματική η συρρίκνωση της αγροτικής γης
Ο μόνος συμβιβασμός που έχει κάνει μέχρι στιγμής η κ. Μπιρμπίλη και τον οποίο υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν βλέπουν με καλό μάτι, είναι να επιτραπούν εγκαταστάσεις ΑΠΕ στις περιοχές αυτές.
Τεκμηριωμένα στοιχεία δεν υπάρχουν αλλά σε όλη την χώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν 38 εκ. στρέμματα γεωργικής γης από τα οποία τα 15 εκ. ανήκουν στην κατηγορία α΄ ποιότητας (υψηλής παραγωγικότητας).
Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Κατζηλάκη Γενικό Διευθυντή Γεωργικών Εφαρμογών και Έρευνας του υπουργείου, ο οποίος αποτελεί και τον κύριο συντονιστή του εγχειρήματος, η γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί ένα ιδιαίτερο φυσικό πόρο, στον οποίο περιλαμβάνονται τα πιο παραγωγικά εδάφη της ελληνικής επικράτειας (επίπεδα, πεδινά, αρδευόμενα).
Τα τελευταία χρόνια όμως, τα εδάφη αυτά υφίσταnται δραματική μείωση, εξαιτίας της μεγάλης οικιστικής, τουριστικής ανάπτυξης αλλά και έργων υποδομής (οδοποϊας, βιομηχανία κ.α).
Ειδικά σε νησιωτικές περιοχές η γη υψηλής παραγωγικότητας έχει μετατραπεί σε τουριστικά καταλύματα και άλλες ξενοδοχειακές υποδομές ενώ σε περιοχές όπως η Βοιωτία, η Μαγνησία και η Καρδίτσα έχει παραχωρηθεί για βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Θα προτείνονται καλλιέργειες
με βάση τις κλιματικές συνθήκες
Για τον καθορισμό των κριτηρίων και την επιβολή κανόνων στην γη υψηλής παραγωγικότητας χρησιμοποιήθηκαν επιστημονικά δεδομένα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και των διευθύνσεων αγροτικής ανάπτυξης, του υπουργείου με τα οποία θα οριοθετηθεί η γεωργική γη σε όλη την επικράτεια και στην συνέχεια θα απεικονιστεί σε ψηφιακούς χάρτες.
Με τους χάρτες αυτούς που αργότερα θα εμπλουτιστούν με γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS), θα μπορεί για παράδειγμα το υπουργείο να παρέχει πληροφορίες για καλλιέργειες με βάση τις κλιματικές συνθήκες μιας περιοχής οι οποίες θα μπορούν να καθοδηγήσουν τους αγρότες και να συμβάλλουν μελλοντικά στην αύξηση του εισοδήματός τους.
Για την κατηγοριοποίηση σε ποιότητες (υψηλής, μεσαίας και απλής παραγωγικότητας) της αγροτικής γης λαμβάνονται υπόψη κριτήρια που συνδέονται με την άρδευση, τον αναδασμό, την συγκρότηση φυσικών ενοτήτων από καλλιέργειες με τοπικά χαρακτηριστικά (π.χ ελαιώνας Άμφισσας, δενδροκομικές καλλιέργειες Πηλίου, λεμονοδάσος Πόρου κ.α) καθώς επίσης και με την παραδοσιακότητα (κρόκος Κοζάνης, μαστιχόδεντρα κ.α) το νησιωτικό χαρακτήρα αλλά και τη γειτνίαση με προστατευόμενες περιοχές.
Μπαίνουν κανόνες για τη δόμηση στην αγροτική γη
Fast αποκλεισμό από κάθε επενδυτική και οικιστική δραστηριότητα περίπου στο 40% της γεωργικής γης βάζουν τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, καθορίζοντας τα κριτήρια, με τα οποία θα αξιολογηθεί και θα προστατευτεί η αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας.
Την ώρα που ο υπουργός Επικρατείας κ. Χάρης Παμπούκης σχεδιάζει τις γρήγορες λεωφόρους του χρήματος, προκειμένου να διευκολύνει τα σχέδια των μεγάλων επενδυτών, δύο συνάδερφοί του (μία νυν και μία τέως υπουργός) θέτουν τους κανόνες και τα όρια σε περίπου 15 εκ. στρέμματα γης υψηλής παραγωγικότητας, στην οποία θα απαγορευτεί κάθε οικιστική ή επιχειρηματική δραστηριότητα.
Με την ίδια γραμμή συντάσσεται και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Νίκος Σηφουνάκης, ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι στην γη υψηλής παραγωγικότητας θα πρέπει να απαγορευτεί η δόμηση.
Η υπουργική απόφαση που συνυπέγραψαν στις 3 Σεπτεμβρίου, η πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κατερίνα Μπατζελή και η υπουργός Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη, επιδιώκει να προστατεύσει τις γεωργικές γαίες σε όλη την Ελλάδα και να επιλύσει μία εκκρεμότητα δεκαετιών καθώς η προσπάθεια για την οριοθέτησή τους πρωτοξεκίνησε το 1983 και αν όλα πάνε καλά εκτιμάται ότι μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στο 2011.
Δραματική η συρρίκνωση της αγροτικής γης
Ο μόνος συμβιβασμός που έχει κάνει μέχρι στιγμής η κ. Μπιρμπίλη και τον οποίο υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν βλέπουν με καλό μάτι, είναι να επιτραπούν εγκαταστάσεις ΑΠΕ στις περιοχές αυτές.
Τεκμηριωμένα στοιχεία δεν υπάρχουν αλλά σε όλη την χώρα εκτιμάται ότι υπάρχουν 38 εκ. στρέμματα γεωργικής γης από τα οποία τα 15 εκ. ανήκουν στην κατηγορία α΄ ποιότητας (υψηλής παραγωγικότητας).
Σύμφωνα με τον κ. Ανδρέα Κατζηλάκη Γενικό Διευθυντή Γεωργικών Εφαρμογών και Έρευνας του υπουργείου, ο οποίος αποτελεί και τον κύριο συντονιστή του εγχειρήματος, η γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί ένα ιδιαίτερο φυσικό πόρο, στον οποίο περιλαμβάνονται τα πιο παραγωγικά εδάφη της ελληνικής επικράτειας (επίπεδα, πεδινά, αρδευόμενα).
Τα τελευταία χρόνια όμως, τα εδάφη αυτά υφίσταnται δραματική μείωση, εξαιτίας της μεγάλης οικιστικής, τουριστικής ανάπτυξης αλλά και έργων υποδομής (οδοποϊας, βιομηχανία κ.α).
Ειδικά σε νησιωτικές περιοχές η γη υψηλής παραγωγικότητας έχει μετατραπεί σε τουριστικά καταλύματα και άλλες ξενοδοχειακές υποδομές ενώ σε περιοχές όπως η Βοιωτία, η Μαγνησία και η Καρδίτσα έχει παραχωρηθεί για βιομηχανικές εγκαταστάσεις.
Θα προτείνονται καλλιέργειες
με βάση τις κλιματικές συνθήκες
Για τον καθορισμό των κριτηρίων και την επιβολή κανόνων στην γη υψηλής παραγωγικότητας χρησιμοποιήθηκαν επιστημονικά δεδομένα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και των διευθύνσεων αγροτικής ανάπτυξης, του υπουργείου με τα οποία θα οριοθετηθεί η γεωργική γη σε όλη την επικράτεια και στην συνέχεια θα απεικονιστεί σε ψηφιακούς χάρτες.
Με τους χάρτες αυτούς που αργότερα θα εμπλουτιστούν με γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS), θα μπορεί για παράδειγμα το υπουργείο να παρέχει πληροφορίες για καλλιέργειες με βάση τις κλιματικές συνθήκες μιας περιοχής οι οποίες θα μπορούν να καθοδηγήσουν τους αγρότες και να συμβάλλουν μελλοντικά στην αύξηση του εισοδήματός τους.
Για την κατηγοριοποίηση σε ποιότητες (υψηλής, μεσαίας και απλής παραγωγικότητας) της αγροτικής γης λαμβάνονται υπόψη κριτήρια που συνδέονται με την άρδευση, τον αναδασμό, την συγκρότηση φυσικών ενοτήτων από καλλιέργειες με τοπικά χαρακτηριστικά (π.χ ελαιώνας Άμφισσας, δενδροκομικές καλλιέργειες Πηλίου, λεμονοδάσος Πόρου κ.α) καθώς επίσης και με την παραδοσιακότητα (κρόκος Κοζάνης, μαστιχόδεντρα κ.α) το νησιωτικό χαρακτήρα αλλά και τη γειτνίαση με προστατευόμενες περιοχές.
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (Μάιος 2009) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΗΣ ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (Μάιος 2009)
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Δρ. Ν. - Δικηγόρος
Ι
Με αιτήσεις της προς την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αργολίδας η εταιρεία «…… Α.Β.Ε.» ζητά την έκδοση των προβλεπόμενων στον νόμο αδειών για τη μετεγκατάσταση βιομηχανικής μονάδας παραγωγής πυρηνέλαιου δυναμικότητας 840 τόνων ανά ημέρα, από τη θέση «…………» Ναυπλίου στη θέση «….» του Δήμου … Αργολίδας. Στη συνέχεια, η εταιρεία κατέθεσε την από Ιουλίου 2008 τεχνική έκθεση για την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση της ανωτέρω εγκατάστασης. Με το πρακτικό ……… η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος Αργολίδας γνωμοδότησε θετικά για την ανωτέρω εγκατάσταση. Συγκεκριμένα, κατά τη γνώμη της εν λόγω Υπηρεσίας, «η εγκατάσταση της υπόψη μονάδος, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα, ήτοι στη γεωργία, κτηνοτροφία και δάση». Εξάλλου, με την από 15.10.2008 απόφασή της, η Διεύθυνση Βιομηχανίας και Ορυκτού Πλούτου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας γνωμοδοτεί επίσης θετικά για την ανωτέρω εγκατάσταση.
ΙΙ
Για την ανωτέρω εγκατάσταση τέθηκαν υπόψη μας από συλλόγους και κατοίκους γειτονικών οικισμών, καθώς και ιδιοκτήτες εκτάσεων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή όπου πρόκειται να λειτουργήσει, σειρά στοιχείων και εγγράφων. Ενόψει τούτων, μας τέθηκε το ερώτημα εάν η εν λόγω μονάδα πυρηνελαιουργείου μπορεί να αδειοδοτηθεί νομίμως στη συγκεκριμένη έκταση. Επί του ερωτήματος αυτού δέον να παρατηρηθούν τα εξής:
ΙΙΙ
Σημειώνεται εν πρώτοις ότι η επίμαχη εγκατάσταση εντάσσεται στην κατηγορία της μεσαίας, ενδεχομένως, δε και υψηλής οχλήσεως, ενόψει ιδίως της μεγάλης, κατά τα ανωτέρω, δυναμικότητάς της. Τα ζητήματα που αφορούν την εγκατάσταση και τη λειτουργία της υπόψη μονάδας ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ν. 3325/2005 («΄Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων»). Ειδικότερα, σχετικά με την εγκατάσταση των επιχειρήσεων αυτών ορίζεται με το άρθρο 4: «Για την εγκατάσταση ή την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων του παρόντος νόμου απαιτείται, με την επιφύλαξη του άρθρου 5, άδεια εγκατάστασης... Οι αποφάσεις με τις οποίες χορηγούνται οι άδειες εγκατάστασης μπορούν να περιέχουν όρους ή και περιορισμούς και να επιβάλλουν στο φορέα την εκτέλεση ειδικών έργων, όπου απαιτείται, για την επίτευξη, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, του συγκερασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, των περιοίκων και των εργαζομένων σύμφωνα και με τις υποδείξεις και εγκρίσεις των συναρμόδιων υπηρεσιών κατά τις οικείες διατάξεις. Οι φορείς των εγκαταστάσεων υποχρεούνται να τηρούν απαρέγκλιτα τους πιο πάνω όρους και περιορισμούς... Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για τρία χρόνια και μπορεί να παραταθεί μέχρι τη συμπλήρωση μίας εξαετίας». Ακόμη, με το άρθρο 6 προβλέπεται: «Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου απαγορεύεται η εγκατάσταση δραστηριοτήτων που διέπονται από αυτόν σε περιοχές όπου, σύμφωνα με τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας, έχει καθορισθεί χρήση γης μη συμβατή με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα… Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης για δραστηριότητες που υπάγονται στον παρόντα νόμο σε περιοχές, όπου δεν έχει καθορισθεί από τις πολεοδομικές διατάξεις συγκεκριμένη χρήση γης ή σε περιοχές, όπου η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι συμβατή με τις χρήσεις που υπάρχουν, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: αα) Οι διατάξεις του Ν. 1650/1986 όπως ισχύει, καθώς και τυχόν περιορισμοί που ισχύουν με βάση κείμενες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος…».
Η αδειοδότηση των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, όπως η επίμαχη, πρέπει, εξάλλου, να υπόκειται σε συγκεκριμένο χωροταξικό πλαίσιο και να εναρμονίζεται με τον ισχύοντα κάθε φορά χωροταξικό σχεδιασμό. Εξάλλου, όπως έχει κριθεί από το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας: «Η εγκατάσταση βιομηχανικής ή βιοτεχνικής επιχειρήσεως είναι επιτρεπτή μόνο σε ειδικώς εκ των προτέρων καθορισμένες περιοχές και όχι σε όσες περιοχές απλώς και μόνο δεν απαγορεύεται ρητά η συγκεκριμένη χρήση. Ειδικότερα, η εγκατάσταση αυτή, που από τη φύση της επάγεται οχλήσεις και για τις οικιστικές περιοχές και για το περιβάλλον, είναι επιτρεπτή, ενόψει των ορισμών των άρθρων 24 παρ. 2 και 106 παρ. 1 του Συντάγματος, μόνο σε περιοχές που εκ των προτέρων και με βάση νόμιμα κριτήρια έχουν καθορισθεί ως περιοχές, προοριζόμενες για την ανάπτυξη της δραστηριότητος αυτής. Τα κριτήρια αυτά πρέπει να ανάγονται τόσο στην ανάγκη αναπτύξεως της παραγωγικής αυτής δραστηριότητος, όσο και στην ανάγκη προστασίας του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, ούτως ώστε η ανάπτυξη που επιδιώκεται με την εγκατάσταση της επιχειρηματικής μονάδος να παραμένει στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Μέχρις ότου δε εκπονηθούν και εγκριθούν τα χωροταξικά σχέδια, και εφόσον το ζήτημα του τόπου ασκήσεως της σχετικής δραστηριότητος δεν γίνεται με εγκεκριμένο ρυθμιστικό ή χωροταξικό ή πολεοδομικό σχέδιο ή με Ζ.Ο.Ε. ή με την πρόβλεψη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής ζώνης, η εγκατάσταση βιομηχανιών επιτρέπεται, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, (Π.Ο.Α.Π.Δ.) καθοριζόμενες κατά το άρθρο 24 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 2742/1999. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι νόμιμη η εγκατάσταση βιομηχανίας ή βιοτεχνίας σε περιοχή που δεν έχει αναγνωρισθεί με διοικητική πράξη ως κατάλληλη για την ανάπτυξη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής δραστηριότητος» (Σ.τ.Ε. 2669/2007. Πρβλ. ΣτΕ 2319/2002).
IV
Στην εξεταζόμενη περίπτωση η επίμαχη μονάδα πρόκειται να εγκατασταθεί σε εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου …….. και εκτός εγκεκριμένης Ζ.Ο.Ε. Επιπλέον, η περιοχή αυτή δεν περιλαμβάνεται σε βιομηχανική ή βιοτεχνική ζώνη, ούτε εντάσσεται σε περιοχή οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, ούτε, τέλος, έχει αναγνωρισθεί με διοικητική πράξη ως κατάλληλη για την ανάπτυξη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής δραστηριότητας. Επομένως, ελλείπει το στοιχείο της υπαγωγής της υπόψη εγκατάστασης σε ορισμένο υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό. Τυχόν δε έγκριση χωροθέτησή της δεν θα επαρκούσε εν προκειμένω για να καλύψει την έλλειψη αυτή, αφού δεν θα έβρισκε, όπως σημειώθηκε, έρεισμα σε αντίστοιχο χωροταξικό σχεδιασμό.
Πέραν τούτου, η υπόψη εγκατάσταση δεν εναρμονίζεται ούτε με το ισχύον στην περιοχή χωροταξικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, δεν συνάδει με τους ορισμούς και τις κατευθύνσεις που περιλαμβάνει το εγκεκριμένο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου (Υ.Α. 25294/2003, ΦΕΚ τ. Β΄, 1485/10.10.2003), το οποίο εντάσσει την υπόψη περιοχή στις «Αγροτικές περιοχές με δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης» (άρθρο 3). Ακόμη, σύμφωνα με το εν λόγω χωροταξικό πλαίσιο οι περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων «πρέπει να αναζητηθούν κοντά στα οικιστικά κέντρα, εκτός της γεωργικής γης α΄ προτεραιότητας… σε μη δασική έκταση, πλησίον αλλά όχι σε επαφή με κύριους μεταφορικούς άξονες πρωτεύοντες και δευτερεύοντες…». Σημειώνεται ότι η έκταση όπου πρόκειται να λειτουργήσει η υπόψη εγκατάσταση αποτελεί γη υψηλής παραγωγικότητας και εφάπτεται βασικού οδικού άξονα, ο οποίος εξυπηρετεί, μάλιστα, τη διέλευση μεγάλου όγκου κίνησης του σημαντικού τουριστικού ρεύματος στην ευρύτερη περιοχή.
Εξάλλου, η υπόψη εγκατάσταση δεν εναρμονίζεται ούτε με το υπό έγκριση ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τη Βιομηχανία. Σύμφωνα με αυτό, «η πολιτική για τις χρήσεις γης και τη διάσπαρτη χωροθέτηση της βιομηχανίας» περιλαμβάνει τις εξής κατευθύνσεις: «α) Αποτροπή της παρόδιας ανάπτυξης μονάδων μεταποίησης στους μη κλειστούς αυτοκινητοδρόμους και το λοιπό βασικό οδικό δίκτυο των ισχυρών στοιχείων της χωρικής οργάνωσης της βιομηχανίας. β) Η χωροθέτηση νέων μονάδων με βάση τις γενικές διατάξεις της νομοθεσίας περί εκτός σχεδίου δόμησης είναι μη αποδεκτή στη Μ.Π.Α., όπου πρέπει να προβλεφθούν ειδικές κατάλληλες ζώνες». Ειδικά για τον Νομό Αργολίδας, το εν λόγω χωροταξικό πλαίσιο προβλέπει: «Δεν είναι σκόπιμη η εξάπλωση μονάδων μεταποίησης προς τις περιοχές του Νομού με τουριστικούς και πολιτιστικούς πόρους, προς τα Ανατολικά και Νοτιοανατολικά» (η υπογράμμιση είναι δική μας). Επίσης, προβλέπεται ότι «η χωροταξική καταλληλότητα της θέσης για την οποία κινείται διαδικασία δημιουργίας οργανωμένου υποδοχέα πρέπει να προκύπτει από υπόδειξη χωροταξικού ή πολεοδομικού σχεδίου». Ως τέτοια σχέδια αναφέρονται ιδίως τα περιφερειακά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης, τα ρυθμιστικά σχέδια, τα Γ.Π.Σ., τα Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. και οι Ζ.Ο.Ε.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι η υπόψη εγκατάσταση δεν συνάδει ούτε με τις κατευθύνσεις και τους στόχους του υπό έγκριση ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τον τουρισμό, κατά το οποίο δεν νοείται η λειτουργία παρόμοιων οχλουσών εγκαταστάσεων σε περιοχές με αυξημένο τουριστικό ενδιαφέρον, όπως είναι αυτή της περιοχής εγκατάστασης της επίμαχης σχεδιαζόμενης μονάδας. Σε μικρή δε απόσταση από αυτήν βρίσκονται ορισμένες από τις σημαντικότερες παραλίες της Ανατολικής Πελοποννήσου.
Ενόψει των ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι τυχόν αδειοδότηση της επίμαχης μονάδας (πυρηνελαιουργείο) δεν θα είναι σύννομη, αφού η χωροθέτησή της δεν βασίζεται σε ορισμένο υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό, αντιθέτως δε αντίκειται ευθέως στο ισχύον (περιφερειακό και ειδικό) χωροταξικό πλαίσιο.
V
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και επιβεβαιώνεται από το προαναφερόμενο Πρακτικό …./2008 της Ν.Ε.ΧΩ.Π. Αργολίδας η έκταση όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η επίμαχη μονάδα «είναι καλλιεργούμενη γεωργική γη, αρδευόμενη από το αρδευτικό δίκτυο Αναβάλου και επομένως πρόκειται για γη υψηλής παραγωγικότητας» (η υπογράμμιση είναι δική μας).
Ο ανωτέρω χαρακτήρας της εκτάσεως ως «γης υψηλής παραγωγικότητας» κωλύει, κατά την ορθότερη άποψη, την εγκατάσταση σε αυτή της επίμαχης μονάδας. Συγκεκριμένα, το άρθρο 56 παρ. 6 του ν. 2637/1998 προβλέπει ότι στις εκτάσεις αυτές: «Απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση. Κάθε επέμβαση στις εκτάσεις αυτές… αποτελεί εξαιρετικό μέτρο… και μόνο για λόγους που εξυπηρετούν το γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης». Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω διάταξη συνιστά εξειδίκευση των άρθρων 24 και 106 παρ. 1 Συντ., που κατοχυρώνουν, συνδυαζόμενες ερμηνευτικά, την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (πρβλ. Απ. Παπακωνσταντίνου, Αειφορία και βιώσιμη ανάπτυξη ως συνταγματικές αρχές: Ερμηνευτικές, κανονιστικές και νομολογιακές πτυχές του περιβαλλοντικού Συντάγματος, Περιβάλλον και Δίκαιο 2007, σ. 536-543, του ιδίου, Δικαστικός ακτιβισμός και Σύνταγμα. Το παράδειγμα της περιβαλλοντικής νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, Περιβάλλον και Δίκαιο 2006, σ. 222-240, του ιδίου, Η συνταγματική αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης των νησιωτικών περιοχών, στο συλλογικό έργο: Γ. Τσάλτας (επιμ.), Αειφορία και Περιβάλλον. Ο νησιωτικός χώρος στον 21ο αιώνα, 2005, σ. 157-176, του ιδίου, Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, Επιθεώρησις Διοικητικού Δικαίου και Δημοσίου Δικαίου 2002, σ. 580-609).
Πράγματι, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας συνιστά, σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, προστατευόμενο κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος περιβαλλοντικό αγαθό, ενώ η διασφάλισή της και, συνακόλουθα, η υποχρέωση των κρατικών οργάνων για τη λήψη πρόσφορων προληπτικών μέτρων για την προστασία της απορρέουν ευθέως από την προαναφερθείσα συνταγματική αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (πρβλ. Π.Ε. Σ.τ.Ε. 99/2004, 94/2004 και 247/2003. Τα εν λόγω Πρακτικά Επεξεργασίας σχολιάζονται από τον Απ. Παπακωνσταντίνου στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.nomosphysis.org.gr, Νομολογία Σ.τ.Ε. 2004/ΙΙ και 2003/ΙΙ). Επομένως, κατά τον χωροταξικό σχεδιασμό πρέπει να διασφαλίζεται η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και να διαφυλάσσεται από ανταγωνιστικές χρήσεις γης, όπως είναι οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και η κατοικία. Σε κάθε περίπτωση, απόκλιση από την προστασία αυτή πρέπει να αιτιολογείται ειδικά και να αποβλέπει σε συγκεκριμένους λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι να καθιστούν δικαιολογημένη τη μεταβολή χρήσης της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Οι σχετικές σταθμίσεις πραγματοποιούνται πάντοτε στο πλαίσιο της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης.
Εξάλλου, όπως έχει δεχθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας: «Φυσικό περιβάλλον, εμπίπτον στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη, της οποίας η διατήρηση και ορθή διαχείριση είναι ουσιώδης όρος της βιωσίμου αναπτύξεως, ως αποτελούσα την αναντικατάστατη βάση του ανθρωπογενούς παραγωγικού συστήματος. Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγο προκειμένου περί της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητος, της οποίας η διατήρηση και προστασία επιβάλλεται κατ’ αρχήν από την συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της βιωσίμου αναπτύξεως. Επομένως, κατά την υπό του Κράτους άσκηση της χωροταξικής πολιτικής και της οικιστικής αναπτύξεως, η οποία πρέπει να είναι σύμφωνη προς τους κανόνες που απορρέουν από την ανωτέρω συνταγματική αρχή απαιτείται να προστατεύεται και να διατηρείται η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητος, η διαφύλαξη της οποίας εξυπηρετεί και αναπτυξιακούς στόχους, αποκλειομένης, κατ’ αρχήν, της οικιστικής εκμεταλλεύσεως αυτής» (Σ.τ.Ε. 3181-3184/2004, 3698/2000 7μ., Π.Ε. 213/1999, 633/2002 κ.ά.).
Στην εξεταζόμενη περίπτωση επιδιώκεται, όπως σημειώθηκε, η εγκατάσταση και λειτουργία της επίμαχης μονάδας σε έκταση που αποτελεί γη υψηλής παραγωγικότητας. Είναι σαφές ότι το εν λόγω έργο δεν μπορεί να δικαιολογήσει απόκλιση από τον κανόνα του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, αφού κατ’ ουσίαν δεν εξυπηρετείται ορισμένη μείζονα όψη του δημοσίου συμφέροντος. Εξάλλου, η επίμαχη μονάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί το γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης της ευρύτερης έκτασης, αφού σε αυτήν δεν υπάρχουν καλλιέργειες ελαιοδένδρων, αλλά κατά κύριο λόγο κηπευτικών. Επομένως, τυχόν εξαίρεση από τον ως άνω κανόνα αυξημένης προστασίας της γης υψηλής παραγωγικότητας θα προσέκρουε ευθέως στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (άρθρα 24 και 106 Συντ.) και στις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998.
VI
Πέραν των ανωτέρω, τυχόν αδειοδότηση της επίμαχης εγκατάστασης θα προσέκρουε σε σειρά διατάξεων, ιδίως του ν. 1650/1986, που θεσπίζουν τους ειδικότερους όρους και τις προϋποθέσεις για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων παρόμοιων έργων. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από σειρά στοιχείων, εντός της εκτάσεως όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η επίμαχη μονάδα διέρχεται ο αρδευτικός αγωγός του Ανάβαλου, που αποτελεί ένα εξαιρετικά σύγχρονο αρδευτικό έργο. Το γεγονός αυτό, το οποίο δεν συνεκτιμά ούτε λαμβάνει υπόψη η τεχνική έκθεση για την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση του έργου, αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την απαγόρευση μιας τέτοιας εγκατάστασης.
Ακόμη, στην ανωτέρω τεχνική έκθεση δεν πραγματοποιείται ουσιαστική αναφορά στην αντιμετώπιση κινδύνων που δημιουργούνται για το περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, από τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων που θα παράγονται από τη μονάδα. Η έκθεση περιορίζεται απλώς στην αναφορά ότι «τα υγρά απόβλητα… δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για εργοστάσια του είδους αυτού» (σελ. 47 της έκθεσης). Επιπλέον, η έκθεση δεν συνεκτιμά ούτε αντιμετωπίζει, ως όφειλε, τους σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που θα προκληθούν από τη λειτουργία της επίμαχης μονάδας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την προστασία αφενός της περιβάλλουσας την έκταση γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας και, αφετέρου, των ακτών που βρίσκονται σε μικρή σχετικά απόσταση και αποτελούν ευαίσθητα οικολογικά συστήματα. Εξάλλου, ουδεμία αναφορά γίνεται για την προστασία της παρακείμενης και γειτνιάζουσας δασικής έκτασης, ενώ οι αναφορές στις εκπομπές αερίων και οσμών είναι εξαιρετικά ελλιπής, ενώ, συγχρόνως, δεν εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση των κινδύνων που θα προκληθούν από τη λειτουργία της επίμαχης εγκατάστασης.
Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι η εν λόγω τεχνική έκθεση δεν πληροί τις αναφερόμενες στον νόμο προϋποθέσεις, αφού έχει εκπονηθεί, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της, αποκλειστικά από δύο μηχανολόγους μηχανικούς, χωρίς να συμμετέχουν στην κατάρτισή της επιστήμονες ειδικοτήτων που απαιτούνται στη συγκεκριμένη περίπτωση, ως αναγκαίο στοιχείο της επιστημονικής εγκυρότητάς της (βλ. Σ.τ.Ε. 769/2005, 258/2004 Ολομ.). Δεν συμμετείχαν έτσι επιστήμονες των αναγκαίων εν προκειμένω ειδικοτήτων, όπως περιβαλλοντολόγος, μηχανικός περιβάλλοντος, γεωλόγος, χημικός μηχανικός κ.ά. Επομένως, η εν λόγω «Μελέτη» δεν θα μπορούσε, σε κάθε περίπτωση, να καλύψει τις απαιτήσεις του νόμου. Άλλωστε, εμπεριέχει, όπως σημειώθηκε, ουσιώδεις ελλείψεις, που την καθιστούν μη νόμιμη. Τέλος, είναι σαφές ότι το ερωτηματολόγιο που συνοδεύει τη «Μελέτη» δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση προκειμένου να την καταστήσει επαρκή, αφού οι μονολεκτικές απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο αυτό δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις του άρθρου 24 Συντ. και, ιδιαίτερα, της αρχής της πρόληψης.
VII
Ενόψει των ανωτέρω, στο ερώτημα που μας τέθηκε (υπό ΙΙ) προσήκει η απάντηση ότι δεν είναι νόμιμη η εγκατάσταση και λειτουργία στην υπόψη έκταση βιομηχανικής μονάδας παραγωγής πυρηνέλαιου, αφού αυτή θα αντέκειτο στο Σύνταγμα και στη συναφή νομοθεσία. Συνακόλουθα, τυχόν πράξεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας θα ήταν ακυρωτέες.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Δρ. Ν. - Δικηγόρος
Ι
Με αιτήσεις της προς την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Αργολίδας η εταιρεία «…… Α.Β.Ε.» ζητά την έκδοση των προβλεπόμενων στον νόμο αδειών για τη μετεγκατάσταση βιομηχανικής μονάδας παραγωγής πυρηνέλαιου δυναμικότητας 840 τόνων ανά ημέρα, από τη θέση «…………» Ναυπλίου στη θέση «….» του Δήμου … Αργολίδας. Στη συνέχεια, η εταιρεία κατέθεσε την από Ιουλίου 2008 τεχνική έκθεση για την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση της ανωτέρω εγκατάστασης. Με το πρακτικό ……… η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος Αργολίδας γνωμοδότησε θετικά για την ανωτέρω εγκατάσταση. Συγκεκριμένα, κατά τη γνώμη της εν λόγω Υπηρεσίας, «η εγκατάσταση της υπόψη μονάδος, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στον πρωτογενή τομέα, ήτοι στη γεωργία, κτηνοτροφία και δάση». Εξάλλου, με την από 15.10.2008 απόφασή της, η Διεύθυνση Βιομηχανίας και Ορυκτού Πλούτου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αργολίδας γνωμοδοτεί επίσης θετικά για την ανωτέρω εγκατάσταση.
ΙΙ
Για την ανωτέρω εγκατάσταση τέθηκαν υπόψη μας από συλλόγους και κατοίκους γειτονικών οικισμών, καθώς και ιδιοκτήτες εκτάσεων που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή όπου πρόκειται να λειτουργήσει, σειρά στοιχείων και εγγράφων. Ενόψει τούτων, μας τέθηκε το ερώτημα εάν η εν λόγω μονάδα πυρηνελαιουργείου μπορεί να αδειοδοτηθεί νομίμως στη συγκεκριμένη έκταση. Επί του ερωτήματος αυτού δέον να παρατηρηθούν τα εξής:
ΙΙΙ
Σημειώνεται εν πρώτοις ότι η επίμαχη εγκατάσταση εντάσσεται στην κατηγορία της μεσαίας, ενδεχομένως, δε και υψηλής οχλήσεως, ενόψει ιδίως της μεγάλης, κατά τα ανωτέρω, δυναμικότητάς της. Τα ζητήματα που αφορούν την εγκατάσταση και τη λειτουργία της υπόψη μονάδας ρυθμίζονται από τις διατάξεις του ν. 3325/2005 («΄Ιδρυση και λειτουργία βιομηχανικών και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων»). Ειδικότερα, σχετικά με την εγκατάσταση των επιχειρήσεων αυτών ορίζεται με το άρθρο 4: «Για την εγκατάσταση ή την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων του παρόντος νόμου απαιτείται, με την επιφύλαξη του άρθρου 5, άδεια εγκατάστασης... Οι αποφάσεις με τις οποίες χορηγούνται οι άδειες εγκατάστασης μπορούν να περιέχουν όρους ή και περιορισμούς και να επιβάλλουν στο φορέα την εκτέλεση ειδικών έργων, όπου απαιτείται, για την επίτευξη, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, του συγκερασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, των περιοίκων και των εργαζομένων σύμφωνα και με τις υποδείξεις και εγκρίσεις των συναρμόδιων υπηρεσιών κατά τις οικείες διατάξεις. Οι φορείς των εγκαταστάσεων υποχρεούνται να τηρούν απαρέγκλιτα τους πιο πάνω όρους και περιορισμούς... Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για τρία χρόνια και μπορεί να παραταθεί μέχρι τη συμπλήρωση μίας εξαετίας». Ακόμη, με το άρθρο 6 προβλέπεται: «Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου απαγορεύεται η εγκατάσταση δραστηριοτήτων που διέπονται από αυτόν σε περιοχές όπου, σύμφωνα με τις διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας, έχει καθορισθεί χρήση γης μη συμβατή με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα… Για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης για δραστηριότητες που υπάγονται στον παρόντα νόμο σε περιοχές, όπου δεν έχει καθορισθεί από τις πολεοδομικές διατάξεις συγκεκριμένη χρήση γης ή σε περιοχές, όπου η συγκεκριμένη δραστηριότητα είναι συμβατή με τις χρήσεις που υπάρχουν, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: αα) Οι διατάξεις του Ν. 1650/1986 όπως ισχύει, καθώς και τυχόν περιορισμοί που ισχύουν με βάση κείμενες διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος…».
Η αδειοδότηση των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, όπως η επίμαχη, πρέπει, εξάλλου, να υπόκειται σε συγκεκριμένο χωροταξικό πλαίσιο και να εναρμονίζεται με τον ισχύοντα κάθε φορά χωροταξικό σχεδιασμό. Εξάλλου, όπως έχει κριθεί από το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας: «Η εγκατάσταση βιομηχανικής ή βιοτεχνικής επιχειρήσεως είναι επιτρεπτή μόνο σε ειδικώς εκ των προτέρων καθορισμένες περιοχές και όχι σε όσες περιοχές απλώς και μόνο δεν απαγορεύεται ρητά η συγκεκριμένη χρήση. Ειδικότερα, η εγκατάσταση αυτή, που από τη φύση της επάγεται οχλήσεις και για τις οικιστικές περιοχές και για το περιβάλλον, είναι επιτρεπτή, ενόψει των ορισμών των άρθρων 24 παρ. 2 και 106 παρ. 1 του Συντάγματος, μόνο σε περιοχές που εκ των προτέρων και με βάση νόμιμα κριτήρια έχουν καθορισθεί ως περιοχές, προοριζόμενες για την ανάπτυξη της δραστηριότητος αυτής. Τα κριτήρια αυτά πρέπει να ανάγονται τόσο στην ανάγκη αναπτύξεως της παραγωγικής αυτής δραστηριότητος, όσο και στην ανάγκη προστασίας του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, ούτως ώστε η ανάπτυξη που επιδιώκεται με την εγκατάσταση της επιχειρηματικής μονάδος να παραμένει στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Μέχρις ότου δε εκπονηθούν και εγκριθούν τα χωροταξικά σχέδια, και εφόσον το ζήτημα του τόπου ασκήσεως της σχετικής δραστηριότητος δεν γίνεται με εγκεκριμένο ρυθμιστικό ή χωροταξικό ή πολεοδομικό σχέδιο ή με Ζ.Ο.Ε. ή με την πρόβλεψη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής ζώνης, η εγκατάσταση βιομηχανιών επιτρέπεται, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, σε περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, (Π.Ο.Α.Π.Δ.) καθοριζόμενες κατά το άρθρο 24 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 2742/1999. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι νόμιμη η εγκατάσταση βιομηχανίας ή βιοτεχνίας σε περιοχή που δεν έχει αναγνωρισθεί με διοικητική πράξη ως κατάλληλη για την ανάπτυξη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής δραστηριότητος» (Σ.τ.Ε. 2669/2007. Πρβλ. ΣτΕ 2319/2002).
IV
Στην εξεταζόμενη περίπτωση η επίμαχη μονάδα πρόκειται να εγκατασταθεί σε εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου …….. και εκτός εγκεκριμένης Ζ.Ο.Ε. Επιπλέον, η περιοχή αυτή δεν περιλαμβάνεται σε βιομηχανική ή βιοτεχνική ζώνη, ούτε εντάσσεται σε περιοχή οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, ούτε, τέλος, έχει αναγνωρισθεί με διοικητική πράξη ως κατάλληλη για την ανάπτυξη βιομηχανικής ή βιοτεχνικής δραστηριότητας. Επομένως, ελλείπει το στοιχείο της υπαγωγής της υπόψη εγκατάστασης σε ορισμένο υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό. Τυχόν δε έγκριση χωροθέτησή της δεν θα επαρκούσε εν προκειμένω για να καλύψει την έλλειψη αυτή, αφού δεν θα έβρισκε, όπως σημειώθηκε, έρεισμα σε αντίστοιχο χωροταξικό σχεδιασμό.
Πέραν τούτου, η υπόψη εγκατάσταση δεν εναρμονίζεται ούτε με το ισχύον στην περιοχή χωροταξικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, δεν συνάδει με τους ορισμούς και τις κατευθύνσεις που περιλαμβάνει το εγκεκριμένο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Πελοποννήσου (Υ.Α. 25294/2003, ΦΕΚ τ. Β΄, 1485/10.10.2003), το οποίο εντάσσει την υπόψη περιοχή στις «Αγροτικές περιοχές με δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης» (άρθρο 3). Ακόμη, σύμφωνα με το εν λόγω χωροταξικό πλαίσιο οι περιοχές οργανωμένης ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων «πρέπει να αναζητηθούν κοντά στα οικιστικά κέντρα, εκτός της γεωργικής γης α΄ προτεραιότητας… σε μη δασική έκταση, πλησίον αλλά όχι σε επαφή με κύριους μεταφορικούς άξονες πρωτεύοντες και δευτερεύοντες…». Σημειώνεται ότι η έκταση όπου πρόκειται να λειτουργήσει η υπόψη εγκατάσταση αποτελεί γη υψηλής παραγωγικότητας και εφάπτεται βασικού οδικού άξονα, ο οποίος εξυπηρετεί, μάλιστα, τη διέλευση μεγάλου όγκου κίνησης του σημαντικού τουριστικού ρεύματος στην ευρύτερη περιοχή.
Εξάλλου, η υπόψη εγκατάσταση δεν εναρμονίζεται ούτε με το υπό έγκριση ειδικό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τη Βιομηχανία. Σύμφωνα με αυτό, «η πολιτική για τις χρήσεις γης και τη διάσπαρτη χωροθέτηση της βιομηχανίας» περιλαμβάνει τις εξής κατευθύνσεις: «α) Αποτροπή της παρόδιας ανάπτυξης μονάδων μεταποίησης στους μη κλειστούς αυτοκινητοδρόμους και το λοιπό βασικό οδικό δίκτυο των ισχυρών στοιχείων της χωρικής οργάνωσης της βιομηχανίας. β) Η χωροθέτηση νέων μονάδων με βάση τις γενικές διατάξεις της νομοθεσίας περί εκτός σχεδίου δόμησης είναι μη αποδεκτή στη Μ.Π.Α., όπου πρέπει να προβλεφθούν ειδικές κατάλληλες ζώνες». Ειδικά για τον Νομό Αργολίδας, το εν λόγω χωροταξικό πλαίσιο προβλέπει: «Δεν είναι σκόπιμη η εξάπλωση μονάδων μεταποίησης προς τις περιοχές του Νομού με τουριστικούς και πολιτιστικούς πόρους, προς τα Ανατολικά και Νοτιοανατολικά» (η υπογράμμιση είναι δική μας). Επίσης, προβλέπεται ότι «η χωροταξική καταλληλότητα της θέσης για την οποία κινείται διαδικασία δημιουργίας οργανωμένου υποδοχέα πρέπει να προκύπτει από υπόδειξη χωροταξικού ή πολεοδομικού σχεδίου». Ως τέτοια σχέδια αναφέρονται ιδίως τα περιφερειακά πλαίσια χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης, τα ρυθμιστικά σχέδια, τα Γ.Π.Σ., τα Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. και οι Ζ.Ο.Ε.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι η υπόψη εγκατάσταση δεν συνάδει ούτε με τις κατευθύνσεις και τους στόχους του υπό έγκριση ειδικού χωροταξικού πλαισίου για τον τουρισμό, κατά το οποίο δεν νοείται η λειτουργία παρόμοιων οχλουσών εγκαταστάσεων σε περιοχές με αυξημένο τουριστικό ενδιαφέρον, όπως είναι αυτή της περιοχής εγκατάστασης της επίμαχης σχεδιαζόμενης μονάδας. Σε μικρή δε απόσταση από αυτήν βρίσκονται ορισμένες από τις σημαντικότερες παραλίες της Ανατολικής Πελοποννήσου.
Ενόψει των ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι τυχόν αδειοδότηση της επίμαχης μονάδας (πυρηνελαιουργείο) δεν θα είναι σύννομη, αφού η χωροθέτησή της δεν βασίζεται σε ορισμένο υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό, αντιθέτως δε αντίκειται ευθέως στο ισχύον (περιφερειακό και ειδικό) χωροταξικό πλαίσιο.
V
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και επιβεβαιώνεται από το προαναφερόμενο Πρακτικό …./2008 της Ν.Ε.ΧΩ.Π. Αργολίδας η έκταση όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η επίμαχη μονάδα «είναι καλλιεργούμενη γεωργική γη, αρδευόμενη από το αρδευτικό δίκτυο Αναβάλου και επομένως πρόκειται για γη υψηλής παραγωγικότητας» (η υπογράμμιση είναι δική μας).
Ο ανωτέρω χαρακτήρας της εκτάσεως ως «γης υψηλής παραγωγικότητας» κωλύει, κατά την ορθότερη άποψη, την εγκατάσταση σε αυτή της επίμαχης μονάδας. Συγκεκριμένα, το άρθρο 56 παρ. 6 του ν. 2637/1998 προβλέπει ότι στις εκτάσεις αυτές: «Απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε άλλης δραστηριότητας, εκτός από τη γεωργική εκμετάλλευση. Κάθε επέμβαση στις εκτάσεις αυτές… αποτελεί εξαιρετικό μέτρο… και μόνο για λόγους που εξυπηρετούν το γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης». Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω διάταξη συνιστά εξειδίκευση των άρθρων 24 και 106 παρ. 1 Συντ., που κατοχυρώνουν, συνδυαζόμενες ερμηνευτικά, την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (πρβλ. Απ. Παπακωνσταντίνου, Αειφορία και βιώσιμη ανάπτυξη ως συνταγματικές αρχές: Ερμηνευτικές, κανονιστικές και νομολογιακές πτυχές του περιβαλλοντικού Συντάγματος, Περιβάλλον και Δίκαιο 2007, σ. 536-543, του ιδίου, Δικαστικός ακτιβισμός και Σύνταγμα. Το παράδειγμα της περιβαλλοντικής νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, Περιβάλλον και Δίκαιο 2006, σ. 222-240, του ιδίου, Η συνταγματική αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης των νησιωτικών περιοχών, στο συλλογικό έργο: Γ. Τσάλτας (επιμ.), Αειφορία και Περιβάλλον. Ο νησιωτικός χώρος στον 21ο αιώνα, 2005, σ. 157-176, του ιδίου, Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης, Επιθεώρησις Διοικητικού Δικαίου και Δημοσίου Δικαίου 2002, σ. 580-609).
Πράγματι, η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας συνιστά, σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, προστατευόμενο κατά το άρθρο 24 του Συντάγματος περιβαλλοντικό αγαθό, ενώ η διασφάλισή της και, συνακόλουθα, η υποχρέωση των κρατικών οργάνων για τη λήψη πρόσφορων προληπτικών μέτρων για την προστασία της απορρέουν ευθέως από την προαναφερθείσα συνταγματική αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (πρβλ. Π.Ε. Σ.τ.Ε. 99/2004, 94/2004 και 247/2003. Τα εν λόγω Πρακτικά Επεξεργασίας σχολιάζονται από τον Απ. Παπακωνσταντίνου στο ηλεκτρονικό περιοδικό www.nomosphysis.org.gr, Νομολογία Σ.τ.Ε. 2004/ΙΙ και 2003/ΙΙ). Επομένως, κατά τον χωροταξικό σχεδιασμό πρέπει να διασφαλίζεται η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας και να διαφυλάσσεται από ανταγωνιστικές χρήσεις γης, όπως είναι οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και η κατοικία. Σε κάθε περίπτωση, απόκλιση από την προστασία αυτή πρέπει να αιτιολογείται ειδικά και να αποβλέπει σε συγκεκριμένους λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι οποίοι να καθιστούν δικαιολογημένη τη μεταβολή χρήσης της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Οι σχετικές σταθμίσεις πραγματοποιούνται πάντοτε στο πλαίσιο της αρχής της βιώσιμης ανάπτυξης.
Εξάλλου, όπως έχει δεχθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας: «Φυσικό περιβάλλον, εμπίπτον στην προστασία του άρθρ. 24 παρ. 1 του Συντάγματος, αποτελούν όχι μόνον τα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και τα τεχνητά, ιδίως δε η γεωργική γη, της οποίας η διατήρηση και ορθή διαχείριση είναι ουσιώδης όρος της βιωσίμου αναπτύξεως, ως αποτελούσα την αναντικατάστατη βάση του ανθρωπογενούς παραγωγικού συστήματος. Ταύτα ισχύουν κατά μείζονα λόγο προκειμένου περί της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητος, της οποίας η διατήρηση και προστασία επιβάλλεται κατ’ αρχήν από την συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της βιωσίμου αναπτύξεως. Επομένως, κατά την υπό του Κράτους άσκηση της χωροταξικής πολιτικής και της οικιστικής αναπτύξεως, η οποία πρέπει να είναι σύμφωνη προς τους κανόνες που απορρέουν από την ανωτέρω συνταγματική αρχή απαιτείται να προστατεύεται και να διατηρείται η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητος, η διαφύλαξη της οποίας εξυπηρετεί και αναπτυξιακούς στόχους, αποκλειομένης, κατ’ αρχήν, της οικιστικής εκμεταλλεύσεως αυτής» (Σ.τ.Ε. 3181-3184/2004, 3698/2000 7μ., Π.Ε. 213/1999, 633/2002 κ.ά.).
Στην εξεταζόμενη περίπτωση επιδιώκεται, όπως σημειώθηκε, η εγκατάσταση και λειτουργία της επίμαχης μονάδας σε έκταση που αποτελεί γη υψηλής παραγωγικότητας. Είναι σαφές ότι το εν λόγω έργο δεν μπορεί να δικαιολογήσει απόκλιση από τον κανόνα του άρθρου 56 του ν. 2637/1998, αφού κατ’ ουσίαν δεν εξυπηρετείται ορισμένη μείζονα όψη του δημοσίου συμφέροντος. Εξάλλου, η επίμαχη μονάδα δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξυπηρετεί το γεωργικό χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης της ευρύτερης έκτασης, αφού σε αυτήν δεν υπάρχουν καλλιέργειες ελαιοδένδρων, αλλά κατά κύριο λόγο κηπευτικών. Επομένως, τυχόν εξαίρεση από τον ως άνω κανόνα αυξημένης προστασίας της γης υψηλής παραγωγικότητας θα προσέκρουε ευθέως στην αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης (άρθρα 24 και 106 Συντ.) και στις διατάξεις του άρθρου 56 του ν. 2637/1998.
VI
Πέραν των ανωτέρω, τυχόν αδειοδότηση της επίμαχης εγκατάστασης θα προσέκρουε σε σειρά διατάξεων, ιδίως του ν. 1650/1986, που θεσπίζουν τους ειδικότερους όρους και τις προϋποθέσεις για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων παρόμοιων έργων. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από σειρά στοιχείων, εντός της εκτάσεως όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η επίμαχη μονάδα διέρχεται ο αρδευτικός αγωγός του Ανάβαλου, που αποτελεί ένα εξαιρετικά σύγχρονο αρδευτικό έργο. Το γεγονός αυτό, το οποίο δεν συνεκτιμά ούτε λαμβάνει υπόψη η τεχνική έκθεση για την προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση του έργου, αποτελεί καθοριστικό στοιχείο για την απαγόρευση μιας τέτοιας εγκατάστασης.
Ακόμη, στην ανωτέρω τεχνική έκθεση δεν πραγματοποιείται ουσιαστική αναφορά στην αντιμετώπιση κινδύνων που δημιουργούνται για το περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, από τη διαχείριση των υγρών αποβλήτων που θα παράγονται από τη μονάδα. Η έκθεση περιορίζεται απλώς στην αναφορά ότι «τα υγρά απόβλητα… δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για εργοστάσια του είδους αυτού» (σελ. 47 της έκθεσης). Επιπλέον, η έκθεση δεν συνεκτιμά ούτε αντιμετωπίζει, ως όφειλε, τους σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους που θα προκληθούν από τη λειτουργία της επίμαχης μονάδας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την προστασία αφενός της περιβάλλουσας την έκταση γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας και, αφετέρου, των ακτών που βρίσκονται σε μικρή σχετικά απόσταση και αποτελούν ευαίσθητα οικολογικά συστήματα. Εξάλλου, ουδεμία αναφορά γίνεται για την προστασία της παρακείμενης και γειτνιάζουσας δασικής έκτασης, ενώ οι αναφορές στις εκπομπές αερίων και οσμών είναι εξαιρετικά ελλιπής, ενώ, συγχρόνως, δεν εξετάζονται εναλλακτικές λύσεις για την αντιμετώπιση των κινδύνων που θα προκληθούν από τη λειτουργία της επίμαχης εγκατάστασης.
Αξίζει, τέλος, να επισημανθεί ότι η εν λόγω τεχνική έκθεση δεν πληροί τις αναφερόμενες στον νόμο προϋποθέσεις, αφού έχει εκπονηθεί, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της, αποκλειστικά από δύο μηχανολόγους μηχανικούς, χωρίς να συμμετέχουν στην κατάρτισή της επιστήμονες ειδικοτήτων που απαιτούνται στη συγκεκριμένη περίπτωση, ως αναγκαίο στοιχείο της επιστημονικής εγκυρότητάς της (βλ. Σ.τ.Ε. 769/2005, 258/2004 Ολομ.). Δεν συμμετείχαν έτσι επιστήμονες των αναγκαίων εν προκειμένω ειδικοτήτων, όπως περιβαλλοντολόγος, μηχανικός περιβάλλοντος, γεωλόγος, χημικός μηχανικός κ.ά. Επομένως, η εν λόγω «Μελέτη» δεν θα μπορούσε, σε κάθε περίπτωση, να καλύψει τις απαιτήσεις του νόμου. Άλλωστε, εμπεριέχει, όπως σημειώθηκε, ουσιώδεις ελλείψεις, που την καθιστούν μη νόμιμη. Τέλος, είναι σαφές ότι το ερωτηματολόγιο που συνοδεύει τη «Μελέτη» δεν επαρκεί σε καμία περίπτωση προκειμένου να την καταστήσει επαρκή, αφού οι μονολεκτικές απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο αυτό δεν καλύπτουν τις απαιτήσεις του άρθρου 24 Συντ. και, ιδιαίτερα, της αρχής της πρόληψης.
VII
Ενόψει των ανωτέρω, στο ερώτημα που μας τέθηκε (υπό ΙΙ) προσήκει η απάντηση ότι δεν είναι νόμιμη η εγκατάσταση και λειτουργία στην υπόψη έκταση βιομηχανικής μονάδας παραγωγής πυρηνέλαιου, αφού αυτή θα αντέκειτο στο Σύνταγμα και στη συναφή νομοθεσία. Συνακόλουθα, τυχόν πράξεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας θα ήταν ακυρωτέες.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)