Η δόμηση στη γη υψηλής παραγωγικότητας
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ - ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΧΩΠ Ν. ΧΑΝΙΩΝ
25-06-2010
Πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας. Αυτό επισημαίνει, σε χθεσινή της μακροσκελή ανακοίνωση, η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων.
Παράλληλα, τονίζει ότι «θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου. Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας», σημειώνει η συγκεκριμένη Υπηρεσία.
Αναλυτικότερα, στην ανακοίνωσή της η ΝΕΧΩΠ Ν. Χανίων αναφέρει τα εξής:
«Η Νομαρχιακή Επιτροπή Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) του Νομού Χανίων:
- Aντιλαμβανόμενη την ύπαρξη ενός ελλείμματος πληροφόρησης των πολιτών αλλά και αρκετών φορέων του Νομού μας σε θέματα που σχετίζονται με το θεσμικό πλαίσιο που αφορά την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.).
- Διαπιστώνοντας, παράλληλα, ότι το έλλειμμα αυτό έχει προκαλέσει σημαντικά προβλήματα σε συμπολίτες μας.
- Διαπιστώνοντας, επίσης ότι σε αρκετές συζητήσεις σε επίπεδο Νομαρχιακών συλλογικών οργάνων, όπως στη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου της 15-6-2010, στην οποία (φυσικά κακώς) δεν κλήθηκε να παραστεί η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, διατυπώνονται απόψεις αντίθετες με το πνεύμα και το γράμμα του θεσμικού πλαισίου για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας,
Ενημερώνει για τα παρακάτω:
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας προστατεύεται από τις διατάξεις του άρθρου 56 του Νόμου 2637/1998, όπως αυτό αντικαταστάθηκε, διαδοχικά, με την παράγραφο 37 του άρθρου 24 του Ν. 2945/2001 και ως προς την περίπτωση α? της παραγράφου 6 του (προαναφερθέντος) άρθρου 56, από την παράγραφο 7 του άρθρου 9 του Ν. 3851/2010. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες διατάξεις:
Σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως υψηλής παραγωγικότητας, απαγορεύεται η άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας ή οποιαδήποτε άλλη επέμβαση, πέρα από αυτές που εξυπηρετούν το γεωργικό και μόνο χαρακτήρα των εκμεταλλεύσεων καθώς την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ. Οι επεμβάσεις αυτές, θα πραγματοποιούνται με βάση όρους και προϋποθέσεις που προβλέπεται να καθορισθούν με κοινή απόφαση των Υπουργών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Σε περιοχές που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, η κατάτμηση των αγροτεμαχίων επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης και εφ? όσον διευκολύνεται ή δεν παραβλάπτεται η αγροτική εκμετάλλευση. Παράλληλα, το σύνολο των μεταβιβάσεων γεωργικής γής, θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύονται από πιστοποιητικό της ίδιας Διεύθυνσης, με το οποίο θα βεβαιώνεται ο χαρακτήρας (υψηλής παραγωγικότητας ή όχι) του μεταβιβαζόμενου αγροτεμαχίου.
Η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας καθορίζεται, σε κάθε Νομό, με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από εισήγηση των Δ/νσεων Αγροτικής Ανάπτυξης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Η εισήγηση αυτή, θα πρέπει να βασίζεται σε σχετικά κριτήρια τα οποία ορίζονται με κοινή απόφαση των ίδιων Υπουργών για όλη τη χώρα. Επειδή όμως τα κριτήρια αυτά δεν έχουν ακόμα ορισθεί, ο χαρακτηρισμός ενός αγροτεμαχίου ως υψηλής παραγωγικότητας ή όχι, γίνεται, πάντα σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο που αναφέραμε παραπάνω, από την Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, με βάση την εγκύκλιο 153925/9-6-1983 του Υπουργείου Γεωργίας, την εγκύκλιο 242452/22-12-2009 του ΥΠΠΑΤ καθώς και με βάση κοινά αποδεκτά επιστημονικά κριτήρια τα οποία εμπίπτουν στα γνωστικά αντικείμενα των επιστημόνων του πρωτογενή τομέα.
Οι Νομαρχιακές Επιτροπές Χωροταξίας και Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) θεσπίστηκαν για κάθε Νομό για την εφαρμογή του νόμου 1337/83 και λειτουργούν έκτοτε, στη βάση κατευθύνσεων που παρέχονται με αποφάσεις και εγκυκλίους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Απαρτίζονται από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα (Διευθύνσεις, Αγροτικής Ανάπτυξης, Δασών, Εγγείων Βελτιώσεων, Κτηνιατρικής και Αλιείας) και σκοπός τους είναι η παροχή γνωμοδοτήσεων, προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες και φορείς, σχετικά με τα χωροταξικά, αναπτυξιακά, περιβαλλοντικά ζητήματα που αφορούν τον πρωτογενή τομέα και την ύπαιθρο σε κάθε Νομό.
Ως απόρροια λοιπόν του παραπάνω θεσμικού πλαισίου, η ΝΕΧΩΠ του Νομού Χανίων, πληροφορεί τους ενδιαφερόμενους, ότι:
1. Θα γνωμοδοτεί θετικά για έργα ή δραστηριότητες που προτείνονται σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, εφ? όσον αυτά προβλέπονται από εγκεκριμένα ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και εφ? όσον οι ρυθμίσεις που θεσπίζονται με τα συγκεκριμένα χωροταξικά σχέδια, δεν έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις του προαναφερθέντος (για την προστασία της γεωργικής γής υψηλής παραγωγικότητας) θεσμικού πλαισίου.
Στις περιοχές που δεν έχουν ακόμα εκπονηθεί ή θεσμοθετηθεί τέτοια χωροταξικά σχέδια, θα εισηγείται καταρχήν θετικά όσον αφορά επεμβάσεις στη γ.γ.υ.π. (και με την επιφύλαξη της έκδοσης της προαναφερθείσης κοινής απόφασης των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις των επιτρεπτών επεμβάσεων στη γ.γ.υ.π.):
Για μεταποιητικές εγκαταστάσεις του πρωτογενή τομέα, εφ? όσον εξυπηρετούν κατά κύριο λόγο τη συγκεκριμένη αγροτική εκμετάλλευση, ή ομάδα παραγωγών στην οποία η συγκεκριμένη εκμετάλλευση ανήκει, ή ομάδα παραγωγών του Νομού.
Για αγροτοτουριστικές εγκαταστάσεις, όπου αυτές επιτρέπονται, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Για έργα ΑΠΕ, στο βαθμό που αυτά δεν υποβαθμίζουν σημαντικά το αγροτικό περιβάλλον.
Στο σημείο αυτό και όσον αφορά τη δόμηση για κατοικία στη γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας (γ.γ.υ.π.) σημειώνουμε ότι, πρόσφατο έγγραφο της Δ/νσης Χωροταξίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (με αριθμό πρωτοκόλλου 164923/1-6-2010) υπενθυμίζει σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (την 3698/2000 του Ε? τμήματος) και τονίζει το μη επιτρεπτό της οικιστικής δόμησης εντός της γ.γ.υ.π.
Παράλληλα και για την αποφυγή της διασποράς της δόμησης μέσα σε σημαντικά δασώδη σύνολα, γεγονός το οποίο έχει ήδη αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον σε αρκετές περιοχές της χώρας (π.χ. Αττική, Κορινθία, Χαλκιδική) η ΝΕΧΩΠ θα εισηγείται αρνητικά σε σχέση με αιτήματα δόμησης (κατοικία, τουριστική κατοικία, ξενοδοχεία) σε αγροτεμάχια που βρίσκονται μέσα σε ευρύτερες περιοχές με δάση.
Επί πλέον, πληροφορούμε τη Δ/νση ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Κρήτης, καθώς και τις Δ/νσεις, Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιβάλλοντος της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων στις οποίες συναποστέλλεται το παρόν ότι, σύμφωνα με το άρθρο 37, επίσης του Νόμου 2945/2001, για θέματα χωροταξικού σχεδιασμού που αφορούν εκτάσεις που χαρακτηρίζονται ως γεωργική γη Α κατηγορίας (υψηλής παραγωγικότητας), απαιτείται γνώμη του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Κατά συνέπεια, ως απόρροια του συνόλου των διατάξεων του Ν. 2945/01 που αφορούν την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, παρακαλούμε τις συγκεκριμένες Υπηρεσίες να:
Παίρνουν υπ? όψη τους το προαναφερθέν θεσμικό πλαίσιο κατά την εκπόνηση των χωροταξικών σχεδίων τα οποία επιβλέπουν.
Να αποστέλλουν τις συγκεκριμένες μελέτες, σε όλες τις φάσεις εκπόνησης αυτών, τόσο στην Επιτροπή ΝΕΧΩΠ, όσο και στη Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε να διατυπώνονται οι απόψεις των επισπευδουσών για την προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας Υπηρεσιών πάνω στα σχετικά ζητήματα.
Τέλος, η Επιτροπή ΝΕΧΩΠ του Ν. Χανίων, ως απαρτιζόμενη από εκπροσώπους των Υπηρεσιών του πρωτογενή τομέα, επιστήμονες ειδικούς στους αγροτικούς, φυσικούς πόρους και τη διαχείριση της υπαίθρου, διατυπώνει τις παρακάτω απόψεις, σχετικά με τη δόμηση εντός της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας:
Ότι η δόμηση αυτή επιτείνει τα (ούτως ή άλλως μεγάλα) προβλήματα που έχει ήδη προκαλέσει η εκτός σχεδίου δόμηση σε μεγάλα τμήματα της χώρας.
Ότι διασπά την ενότητα παραγωγικών γεωργικών εκτάσεων, αλλοιώνει σημαντικά τμήματα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με τη δόμηση και τις λοιπές υποστηρικτικές παρεμβάσεις για την κατοικία, με τη διάνοιξη ή τη διαπλάτυνση δρόμων προσπέλασης, με την κατασκευή δικτύων υποδομών κοινής ωφέλειας, ενώ παράλληλα, υποβαθμίζει το αγροτικό τοπίο.
Ότι υποβαθμίζει έναν τεράστιας αξίας, φυσικό πόρο και εν δυνάμει παράγοντα επιβίωσης.
Ότι το πρόβλημα της απαξίωσης της αγροτικής γης και του πρωτογενή τομέα συνολικά, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί, όχι αποσπασματικά και πρόχειρα, με λύσεις οι οποίες ουσιαστικά επιταχύνουν και εντείνουν την απαξίωση αυτή, αλλά με προτάσεις εφαρμογής καινοτόμων πολιτικών για την αειφόρο ανάπτυξη της υπαίθρου. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να προταθούν και να προκριθούν κίνητρα, για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, για τη συγκράτηση και αύξηση του πληθυσμού στους οικισμούς της υπαίθρου, κίνητρα για την ευνόηση ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης και διακίνησης - κατανάλωσης της αγροτικής παραγωγής, κίνητρα για τη διατήρηση ή και αποκατάσταση του αγροτικού τοπίου, πολιτικές που σαφέστατα προϋποθέτουν τη συνέχιση της ροής των χρηματοδοτήσεων προς τον πρωτογενή τομέα, με διαφοροποιημένη στόχευση, που οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να αναδείξουν και στο βαθμό του εφικτού, να επιβάλλουν».
